Wyróżniane są rytmy dobowe, przebiegające w cyklach trwających około 24 godzin, oraz sezonowe. W tych drugich rozróżnia się rytmy miesięczne (związane np. z cyklem miesiączkowym u kobiet) i roczne (w czasie których następuje zmiana wzrostu, aktywności rozrodczej, ubarwienia, zachowań, a także hibernacja, wędrówki zwierząt itp.).
Rośliny mogą nie tylko pięknie wyglądać i dobrze smakować, ale też zmieniać losy świata. O ich wpływie na bieg dziejów opowiadał podczas XX Festiwalu Nauki przyrodnik i latynoamerykanista Wojciech Doroszewicz. Tulipany są znane ze swego piękna i są symbolem Holandii, choć wcale z tego kraju nie pochodzą. Stały się jednak w nim, jak mówił przyrodnik, przyczyną pierwszej w historii bańki spekulacyjnej. Cebulki tych kwiatów były tak pożądane, że osiągały na rynku kwoty równe cenom całych gospodarstw rolnych. Chęć zysku sprawiła, że zaczęto handlować cebulkami, które jeszcze nie istniały. Stało się to przyczyną bankructw, które zachwiały w XVII w. gospodarką Królestwa Niderlandów. Niemały wpływ na losy świata miał również powszechnie wykorzystywany dziś w kuchni ziemniak. Roślina odkryta w Ameryce Południowej nie od razu przyjęła się w Europie. Jak mówił Doroszewicz, w niektórych krajach nazywany był „bulbą Belzebuba” i uważany za roślinę trującą – zapewne ze względu na dolegliwości, jakie powoduje zjedzenie go w stanie surowym. Jego spożycie stało się powszechne dopiero w XVIII w. i – jak mówił przyrodnik – miało swój udział w rewolucji przemysłowej. Pozwoliło bowiem wykarmić całe rzesze robotników i chłopów. Nie możesz obejrzeć wykładu? Posłuchaj podcastu: Walory ziemniaka stały się też jednak przyczyną tragedii. Gdy w XIX w. Irlandia padła ofiarą chorób atakujących uprawy kartofla, Anglia doprowadziła do blokady wyspy. Jak wskazał Jaroszewicz, stało się to przyczyną wielkiego głodu, który zdziesiątkował populację Irlandczyków i stał się przyczyną ich masowej emigracji do Stanów Zjednoczonych. Potomkiem imigrantów z „Zielonej Wyspy” był prezydent USA John Kennedy. Jak opowiadał przyrodnik, rośliny miały też swój niemały udział w podboju obu Ameryk. Chodzi konkretnie o przywleczone przez Europejczyków różne gatunki mniszka, koniczyny, trawy i babki. Ta ostatnia otrzymała nawet wśród niektórych plemion indiańskich nazwę „stopa Anglika”, bo ich członkowie sądzili, że roślina wyrasta wszędzie, gdzie nastąpi Europejczyk. Udana inwazja tych roślin po drugiej stronie Atlantyku umożliwiła wypasanie sprowadzonych z Europy gatunków trzody i bydła. Odkryty na kontynencie amerykańskim kauczukowiec stał się kamieniem milowym w dziejach motoryzacji. Gdyby nie wytwarzany z jego soku lateks i produkowane z niego opony, samochody nie mogłyby osiągać dużych prędkości. Rośliny naznaczyły też niestety na historii ludzkości piętno wyzysku i wojen. Jak opowiadał Jaroszewicz, gdyby nie chinina pozyskiwana z chinowca, która posiada właściwości antymalaryczne, biały człowiek nie podbiłby w XIX w. Afryki. Niewolnicy z „Czarnego Lądu”, których sprowadzano do Ameryki Południowej i Środkowej na plantacje trzciny cukrowej, całkowicie zmienili tamtejszą strukturę społeczną. Na Lądzie Afrykańskim drenaż zasobów ludzkich doprowadził z kolei do zniszczenia wielu lokalnych kultur. Przyczyną wojny secesyjnej w USA był brak zgody Południa na likwidację niewolnictwa, bo zachwiałoby to tamtejszymi fortunami opartymi na uprawie bawełny. Rośliny nadal wpływają na historię ludzkości. Jako jeden z przykładów przyrodnik wskazał jarofę. Roślina jest bardzo bogata w tłuszcze i może stanowić alternatywę dla palmy olejowej, której uprawy są przyczyną zagłady lasów tropikalnych. Pod uprawę jarofy nie trzeba wycinać naturalnych puszcz, bo przyjmuje się ona nawet na zasolonych pustyniach. Więcej w załączonym filmie z wykładu. Zapraszamy do oglądania. *** Inicjatywa organizacji Festiwali Nauki w Warszawie, zapoczątkowana przez prof. Davida Shugara (fizyka i biologa molekularnego, twórcy polskiej szkoły biofizyki molekularnej) narodziła się w Interdyscyplinarnym Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego (ICM) UW we wrześniu 1996 roku. Dokumentem formalnie powołującym Festiwal było Porozumienie podpisane w grudniu 1996 roku przez Rektorów Uniwersytetu Warszawskiego, Politechniki Warszawskiej i Prezesa Polskiej Akademii Nauk. Dyrektorem Festiwalu Nauki w Warszawie został dr hab. Maciej Geller z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Od stycznia 2006 roku Festiwal nie jest już związany organizacyjnie z ICM. Jego animatorami są Wydział Fizyki UW i Instytut Biochemii i Biofizyki PAN, a oficjalnym reprezentantem, na mocy porozumienia Sygnatariuszy Porozumienia, pozostaje od początku Uniwersytet Warszawski. Od 2010 roku tytuł animatora otrzymał także Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej. W 2014 roku nowym dyrektorem Festiwalu została dr Zuzanna Toeplitz, związana z Wydziałem Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. źródło: *** Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach Polska.
Zjawisko hybrydyzacji występuje w świecie roślin z dużą frekwencją i w prze ciwieństwie do świata zwierząt odgrywa kluczową rolę w ewolucji. Hybrydyzacja jest jednym z mechanizmów wprowadzających zmienność w populacjach roślinnych, a w wielu przypadkach (pośrednio, lub bezpośrednio) może prowa dzić do specjacji [33].
Jako nauczycielka wychowania przedszkolnego nie mogłam przejść obojętnie obok takiej pozycji jak Niezwykłe przyjaźnie. W świecie roślin i zwierząt, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Nasza Księgarnia. Książki, które zawierają wartościowe treści, a do tego są bogato ilustrowane i po prostu pięknie wydane, natychmiast wzbudzają moje zainteresowanie. Emilia Dziubak, znana polska ilustratorka i autorka, stworzyła niesamowitą opowieść. W ciekawy sposób podeszła do tematu przyjaźni, ukazując małym czytelnikom złożoność tej relacji i jej specyfikę. Co w trawie piszczy? Głównym bohaterem książki jest kot Homer, który pewnego dnia czuje się zaniedbany przez właściciela. Postanawia więc opuścić dom i wyruszyć na poszukiwania idealnego przyjaciela. W trakcie swojej wędrówki staje się uważnym obserwatorem świata roślin i zwierząt. Homer poznaje rozmaite typy współzależności między poszczególnymi gatunkami. Szybko zauważa, że nie każdą z tych relacji mógłby określić mianem prawdziwej przyjaźni. Zagłębiając się w tajemnice fauny i flory, cały czas zastanawia się, jaki powinien być przyjaciel skrojony na miarę i czy uda mu się znaleźć odpowiedniego kandydata. Książka pod lupą Niezwykłe przyjaźnie. W świecie roślin i zwierząt to bez wątpienia pozycja idealna dla dzieci, które uwielbiają książki bogato ilustrowane. Emilia Dziubak stworzyła przepiękne, przyjemne dla oka obrazki, które stanowią jeden z głównych atutów tej publikacji. Nie są one w stu procentach realistyczne, ale bajkowy klimat tylko dodaje książeczce uroku. Ponadto książka wydana została w dużym formacie A4, z twardymi kartonowymi kartkami, dzięki czemu jest trwała, odporna na uszkodzenia, a przede wszystkim idealna dla małych dziecięcych rączek. Każdy przedszkolak bez trudu może samodzielnie eksplorować jej zawartość. Jeśli chodzi o treść, nie znajdziemy tu szczegółowych informacji o życiu zwierząt i roślin. Autorka przekazuje małemu odbiorcy podstawową wiedzę na temat korelacji występujących między różnymi gatunkami. Robi to w sposób ogólnikowy, ale przy tym bardzo przystępny, odpowiedni dla kilkulatka. Można powiedzieć, że książka jest bardziej zbiorem ciekawostek i faktów przyrodniczych. Jednak spośród innych publikacji wyróżnia ją historia Homera, która łączy poszczególne elementy, wątki w jedną spójną całość. Podsumowanie Mały czytelnik wraz z kotem Homerem wkracza w świat flory i fauny, poznając sekrety z życia roślin i zwierząt. Jednocześnie wraz z głównym bohaterem może podumać nad istotą przyjaźni, nad tym, co ją wyróżnia spośród wielu różnych relacji. Pomysł autorki jest niebanalny, a z jego realizacją Emilia Dziubak poradziła sobie conajmniej dobrze. W parze z estetyką idzie tu wartościowa treść. I nawet jeśli nie jest jej tu zbyt wiele, z pewnością wystarczy, by rozbudzić dziecięcą ciekawość, skłonić do refleksji oraz do dalszej eksploracji otaczającego nas świata. Niezwykłe przyjaźnie. W świecie roślin i zwierząt to pozycja, którą z pewnością polubią mali miłośnicy przyrody. Być może nie jest to lektura idealna do poduszki, ale z pewnością sprawdzi się w przedszkolu. Nie tylko jako źródło wiedzy o roślinach i zwierzętach, ale również jako wstęp do rozmowy o przyjaźni i innych relacjach obecnych w naszym życiu. Moja ocena: 5/5 Tytuł: Niezwykłe przyjaźnie. W świecie roślin i zwierzątAutor: Emilia DziubakWydawnictwo: Nasza KsięgarniaRok wydania: 2018Liczba stron: 28Oprawa: Twarda Zachęcam również do przeczytania recenzji innej książki, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Nasza Księgarnia: Pan Patyk.
Globalna modyfikacja pogody powodujący chaos klimatyczny i katastrofę środowiskową Globalna inżynieria klimatu obejmuje wiele różnych aspektów i procesów. Konsekwencje szaleństwa inżynierii klimatycznej są już niewymierne i rosną z dnia na dzień. Chociaż każdy aspekt tego tematu jest więcej niż wystarczający na obszerny artykuł, często istnieje potrzeba przekazania
Niezwykłe przyjaźnie. W świecie roślin i zwierząt Kotu Homerowi brakuje prawdziwego przyjaciela… Postanawia wyruszyć w świat w jego poszukiwaniu. Najpierw musi się jednak zastanowić, co w przyjaźni jest dla niego najważniejsze. Czy opiekowanie się sobą nawzajem, czy bezinteresowność i pełne oddanie, a może wierność? W swej podróży pozna niezwykłe pary: mrówki i mszyce, rybę podnawkę i rekina, sikorę i drozda, koźlarza babkę i brzozę, zawisaka powojowca i floksa oraz wiele innych stworzeń. Czy znajdzie bratnią duszę? Emilia Dziubak w piękny sposób łączy opowieść o przyjaźni z ciekawostkami z życia zwierząt i roślin. Emilia Dziubak — ukończyła grafikę na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Debiutowała w 2011 roku autorską książką kucharską dla dzieci pt. „Gratka dla małego niejadka”, która znalazła się w ścisłym finale konkursu na najpiękniejsze książki obrazkowe 4th CJ Picture Book Award w Korei. Jej ilustracje ukazują się w takich czasopismach jak „Gaga”, „Przekrój”, „Wprost” czy „Art & Business”. Dwukrotnie otrzymała nominacje w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku. Laureatka Nagrody Literackiej Warszawy w 2014 r. za książkę „Proszę mnie przytulić”. Kategorie: Książki » Literatura piękna » Książki dla dzieci i młodzieży Język wydania: polski EAN: 9788310130723 Liczba stron: 28 Wymiary: Data premiery: Sposób dostarczenia produktu fizycznego Sposoby i terminy dostawy: Odbiór osobisty w księgarni PWN - dostawa do 3 dni robocze InPost Paczkomaty 24/7 - dostawa 1 dzień roboczy Kurier - dostawa do 2 dni roboczych Poczta Polska (kurier pocztowy oraz odbiór osobisty w Punktach Poczta, Żabka, Orlen, Ruch) - dostawa do 2 dni roboczych ORLEN Paczka - dostawa do 2 dni roboczych Ważne informacje o wysyłce: Nie wysyłamy paczek poza granice Polski. Dostawa do części Paczkomatów InPost oraz opcja odbioru osobistego w księgarniach PWN jest realizowana po uprzednim opłaceniu zamówienia kartą lub przelewem. Całkowity czas oczekiwania na paczkę = termin wysyłki + dostawa wybranym przewoźnikiem. Podane terminy dotyczą wyłącznie dni roboczych (od poniedziałku do piątku, z wyłączeniem dni wolnych od pracy). Emilia Dziubak Emilia Dziubak – ukończyła grafikę na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Debiutowała w 2011 roku autorską książką kucharską dla dzieci pt. „Gratka dla małego niejadka”, która znalazła się w ścisłym finale konkursu na najpiękniejsze książki obrazkowe 4th CJ Picture Book Award w Korei. Jej ilustracje ukazują się w takich czasopismach jak „Gaga”, „Przekrój”, „Wprost” czy „Art & Business”. Dwukrotnie otrzymała nominacje w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku. Laureatka Nagrody Literackiej Warszawy w 2014 r. za książkę „Proszę mnie przytulić”. Zilustrowana przez nią książka Barbary Kosmowskiej „Tru” zdobyła główną nagrodę w konkursie Empiku Najlepsza Książka Dziecięca „Przecinek i kropka” 2016.
Dziękuję za uwagę! Barwy i zapachy w świecie roślin i zwierząt Zapachy w życiu zwierząt Język zamiast nosa Jest to tzw. narząd Jacobsona, receptor służący głównie do odbierania związków chemicznych będących feromonami, substancje docierające do narządu Jacobsona wpływają na
Bawełna jako przyczyna wojny secesyjnej, rośliny przyprawowe jako cel podróży Kolumba, ziemniaki, których nieurodzaj zmienił historię Irlandii, a potem i Stanów Zjednoczonych... Historia świata wygląda bardzo ciekawie, jeśli spojrzy się na nią od nowa – z punktu widzenia roślin! – przekonuje Wojciech Doroszewicz z UW. Historia świata według roślin Wojciech Doroszewicz, doktorant Instytutu Studiów Regionalnych i Globalnych Uniwersytetu Warszawskiego podczas wykładu "Historia świata według roślin" w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie opowiedział, że rośliny zmieniają historię świata. I to nie tylko kulinarną. Badacz opowiedział historię tulipanów, które stały się przyczyną pierwszej bańki spekulacyjnej w królestwie Niderlandów. W XVII wieku pojawił się ogromy popyt na tulipany. Szczególnie w cenie były te kwiaty, których płatki były w szczególny sposób wybarwione przez chorobę wirusową. Cebulki takich kwiatów zaczęły osiągać niebotyczne ceny – jedna sztuka niekiedy sprzedawana była za 1000 ówczesnych guldenów, co można porównać do wartości 10-krotności rocznej pensji. Najdroższą cebulkę tulipana sprzedano natomiast aż za 6000 guldenów. Popyt tak przerósł podaż, że wkrótce zaczęto sprzedawać cebulki, które nawet jeszcze nie wyrosły. A to doprowadziło do pierwszego w historii krachu, co zatrzęsło gospodarką ówczesnego państwa. W historii nieźle namieszał też ziemniak. Ta roślina trafiła do Europy z Ameryki, ale niezbyt szybko przyjęła się jako roślina jadalna. Początkowo nawet - jako że ziemniak na surowo nie nadaje się do spożycia – nazywano go "bulwą Belzebuba". Roślinę uprawiano więc początkowo w Europie w celach ozdobnych. Doroszewicz powiedział, że Maria Antonina nosiła kwiaty ziemniaka przy swoich sukniach. Dopiero z czasem zrozumiano, że bulwy po ugotowaniu są smaczne i pożywne. Dlatego w XVIII wieku Fryderyk Wielki nakazał w Prusach uprawiać tę roślinę. "Ziemniak zaczął się przyjmować. Bez niego rewolucja przemysłowa nie miałaby miejsca" – ocenił Doroszewicz i wyjaśnił, że dzięki ziemniakom rosnąca liczba ludności w miastach miała co jeść. Światowa gospodarka zaczęła być w dużym stopniu zależna od upraw ziemniaka. Fot. S. Hermann & F. Richter/Pixabay Kwiat ziemniaka Boleśnie przekonała się o tym w drugiej połowie XIX w. Irlandia, kiedy patogeny opanowały tam uprawy ziemniaka. Doprowadziło to do wielkiego głodu w Irlandii. Ponad 1 mln mieszkańców umarło z głodu, a ponad 2 mln wyemigrowały do Stanów Zjednoczonych, co w sporym stopniu wpłynęło na losy tego państwa. Rośliny stały też u podłoża odkryć geograficznych. W końcu motywacją podróży Krzysztofa Kolumba i poszukiwania nowej drogi do Indii były rośliny korzenne - pieprz, cynamon, goździki, gałka muszkatołowa. Były one drogie i pomagały w przechowywaniu żywności – mięsa, które dzięki konserwacji nie psuło się tak łatwo. Doroszewicz opowiedział też o roślinach, które pomogły Europejczykom podbić Amerykę. A były to... przywożone ze zwierzętami europejskie chwasty takie jak mniszek lekarski, koniczyna czy babka. Indianie nazywali je "stopą Anglika", bo z czasem wyrastały w każdym miejscu, w którym zatrzymywali się najeźdźcy. Dzięki europejskim chwastom zwierzętom hodowlanym – np. krowom i świniom, które przywożono do Ameryki – łatwiej było się zaadaptować do nowych warunków. Nieco mniej w Polsce znana roślina – brezylka ciernista – odegrała z kolei ważną rolę w historii Brazylii. Doroszewicz wyjaśnił, że nazwa "Brazylia" pochodzi właśnie od brezylki, która była najważniejszą rośliną eksportowaną z tamtych rejonów. Drewno tego drzewa miało walory ozdobne. Stosowano je przy budowie okrętów, mebli czy w lutnictwie. Poza tym z rośliny tej uzyskiwano barwnik stosowany do barwienia szat biskupich czy kardynalskich. Nadmierna eksploatacja brezylki ciernistej sprawiła jednak, że teraz jest to gatunek zagrożony wyginięciem. Fot. Stan Shebs/Wikimedia Commons Brezelka ciernista Inną z roślin, która zmieniła historię, był chinowiec. Doroszewicz zwrócił uwagę, że zawarte w korze tego drzewa związki – chinina i chinidyna – pomagają zwalczać malarię. A to malaria sprawiała, że Europejczykom nie udało się podbić Afryki tak szybko jak Ameryki. Kiedy jednak odkryto lek na malarię – droga do podboju Afryki w XIX wieku stała się łatwiejsza. Również banany zapisały się w historii świata - zwłaszcza w historiach krajów Ameryki Łacińskiej w XX wieku. Korporacja United Fruit Company, która miała monopol na eksport owoców tropikalnych z krajów Ameryki Środkowej wspierana była przez USA. Korporacja ta tak silnie wpływała na politykę i rządy krajów, że nazywano je potem bananowymi republikami. Doroszewicz zwrócił też uwagę na rolę bawełny w wojnie secesyjnej. Roślina ta stanowiła trzon gospodarki stanów Południa. Gdyby nie niewolnictwo, uprawa bawełny przestałaby być opłacalna. Dlatego stany Południa nie zgadzały się, by obalić niewolnictwo. Doktorant wymieniał też, jak dużą rolę w historii odegrała trzcina cukrowa, kauczukowiec, kawa, tytoń czy kakao. Badacz zastanawiał się też, jakie rośliny odegrają rolę w przyszłej historii świata. 2016-10-07Tekst: źródło – PAP - Nauka w Polsce, zdjęcie tytułowe: NadineDoerle/Pixabay
Niektóre z nich zbierają wodę deszczową w tkankach, inne gromadzą obumarłe szczątki roślin i zwierząt pomiędzy korzeniami. W gorącym, wybitnie wilgotnym typie klimatu równikowego rosną wiecznie zielone, wilgotne lasy równikowe (selwa w Ameryce Południowej, lasy dorzecza Konga, Półwyspu Indochińskiego, wysp Indonezji i Filipin
Kotu Homerowi brakuje prawdziwego przyjaciela Postanawia wyruszyć w świat w jego poszukiwaniu. Najpierw musi się jednak zastanowić, co w przyjaźni jest dla niego najważniejsze. Czy opiekowanie się sobą nawzajem, czy bezinteresowność i pełne oddanie, a może wierność? W swej podróży pozna niezwykłe pary: mrówki i mszyce, rybę podnawkę i rekina, sikorę i drozda, koźlarza babkę i brzozę, zawisaka powojowca i floksa oraz wiele innych stworzeń. Czy znajdzie bratnią duszę? Emilia Dziubak w piękny sposób łączy opowieść o przyjaźni z ciekawostkami z życia zwierząt i roślin. Emilia Dziubak ukończyła grafikę na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Debiutowała w 2011 roku autorską książką kucharską dla dzieci pt. Gratka dla małego niejadka, która znalazła się w ścisłym finale konkursu na najpiękniejsze książki obrazkowe 4th CJ Picture Book Award w Korei. Jej ilustracje ukazują się w takich czasopismach jak Gaga, Przekrój, Wprost czy Art & Business. Dwukrotnie otrzymała nominacje w konkursie PTWK Najpiękniejsze Książki Roku. Laureatka Nagrody Literackiej Warszawy w 2014 r. za książkę Proszę mnie przytulić.
Tradycyjna polska systematyka botaniczna mianem „gromady” określa kategorię „divisio”, będącą odpowiednikiem typu („phylum”) w świecie zwierząt. Ostatnio zaczęto jednak dopuszczać stosowanie określenia „typ” dla wszystkich organizmów. W starszej literaturze polska „gromada” w świecie roślin nie odpowiada rangą
Rytmy biologiczne – to cykliczne zmiany procesów fizjologicznych w czasie. Każda funkcja wewnątrz ustrojowa podlega rytmicznym zmianom poziomu. Znajomość tych zmian ułatwia planowanie działalności człowieka i zrozumienie tych zjawisk biologicznych[1] Dziedziną zajmującą się rytmiką procesów biologicznych jest chronobiologia. Nauka ta ma swe początki już w XVIII w. Początkowe obserwacje dotyczyły roślin z czasem zaczęto badać również zwierzęta. Wysuwano różne hipotezy, jednak najbardziej interesujące wydawały się mechanizmy uruchamiające zegar biologiczny. Już w XX w. naukowcy przeprowadzili szereg doświadczeń na zwierzętach, aby stwierdzić, że szereg procesów fizjologicznych zwierząt przebiega w rytmie dobowym i jest regulowane na drodze endogennej. Istnieje kilka rodzajów rytmów biologicznych człowieka : · rytm okołodobowy – cykl snu i czuwania trwający ok. 24 godzin, · rytm okołomiesięczny – zależny od cyklicznego ustawienia Ziemi i jej satelity Księżyca, · rytm sezonowy – zależny od pór roku, · rytm wieloletni. Znane są również rytmy krótkotrwałe, trwające ułamek sekundy, jak na przykład impuls nerwowy czy praca serca i rytmy tygodniowe wynikające z tradycyjnego podziału tygodnia na 7 dni. Rytmy można podzielić na: egzogenne, które regulowane są przez czynniki zewnętrzne takie jak: temperatura, światło, tryb życia, klimat itp., a także rytmy endogenne, których przyczyna powstania tkwi „wewnątrz” organizmu. Ta wewnętrzna przyczyna związana jest z „zegarem biologicznym” znajdującym się w naszym organizmie. W mózgowiu zwierząt stałocieplnych znajdują się ośrodki kierujące rytmami – przede wszystkim okołodobowymi, które mieszczą się w okolicy pnia mózgu. Dużą rolę spełnia też warstwa rdzeniowa nadnerczy. Rytmy organizmu są rezultatem oddziaływania przyczyn wewnętrznych i zewnętrznych[2]. Najbardziej charakterystyczne są rytmy okołodobowe CIRCADIAN (od łacińskiego circa dies – około dzień) jest najstarszym z rytmów wrodzonych i wytworzył wiele stałych mechanizmów fizjologicznych (np. senność ogarniającą nas wieczorem). Rytm ten wynosi tyle, ile potrzeba Ziemi na wykonanie obrotu wokół własnej osi, a więc około 24 godzin – to jest tzw. doba słoneczna. Jego generalnym synchronizatorem, a zarazem bodźcem jest cykl „dzień – noc” (jasność – ciemność) oraz wynikająca z tego faza aktywności i spoczynku (czuwanie – sen). W fazie czuwania przeważają czynności układu sympatycznego, a w fazie snu układu parasympatycznego. Działanie tych dwóch układów ma duży wpływ na wiele czynności i funkcji organizmu, niezależnie od naszej woli[3]. Na rytm okołodobowy wpływa przede wszystkim światło, które pełni rolę synchronizatora. Rytmy są zgodne u człowieka jak i u zwierząt z zewnętrznym rytmem dnia i nocy, ale utrzymują się i bez zewnętrznych bodźców. Dokonywano wielu badań, aby poznać podłoże i przebieg zjawisk odpowiedzialnych za rytmikę okołodobową. Przeprowadzono dużo doświadczeń na szczurach i okazało się, że rytmy dobowe wykazują wyjątkową stabilność w różnych warunkach. Szczury zostały narażone na wahania temperatury, głód, stres, pozbawione gruczołów wydzielania wewnętrznego, poddawane działaniu leków, z uszkodzonym układem nerwowym nie zmieniły swoich obyczajów aktywności i spoczynku – nie zmienił się okres poszczególnych rytmów. Dopiero po rozległym uszkodzeniu międzymózgowia wystąpiły zmiany na podstawie których stwierdzono, że zegar wewnętrzny znajduje się w tej części układu nerwowego. Kolejne badania naukowców z Uniwersytetu w Berkley dowiodły, że strukturą odpowiedzialną za okołodobowy rytm snu i czuwania jest para jąder położonych nad skrzyżowaniem nerwów wzrokowych w okolicach międzymózgowia. U szczura, któremu uszkodzono jądra skrzyżowania zaobserwowano zniknięcie rytmiczności okołodobowej, czuwanie - sen stało się chaotyczne w ciągu całej doby. W jądrach skrzyżowania mieści się pierwotny rozrusznik rytmów okołodobowych[4]. W stałych warunkach środowiska ujawnia się jeszcze jedna cecha charakterystyczna dla rytmiki okołodobowej, a mianowicie jej spontaniczność. Oznacza to, że w warunkach środowiska pozbawionego wyznacznika czasu rytmika dobowa danego procesu nie ulega zaburzeniu natomiast występuje zjawisko dryfowania – polegające na tym, że początek jak i zakończenie określonej fazy rytmu ulega stopniowo przesuwaniu się w czasie w stosunku do godzin czasu lokalnego[5]. Naukowcy Aschaff i współpracownik udowodnili to poprzez doświadczenie. Zamknęli dwóch ochotników w bunkrze. Każdy z nich miał osobne pomieszczenie w bardzo dogodnych warunkach, badania nie mieli zegarków ani żadnych urządzeń, dzięki którym mogliby dowiedzieć się jaki jest dzień i godzina. Podczas doświadczeń dokonywano pomiarów fizjologicznych. Badani pierwsze trzy dni doświadczenia, spędzone z zegarem kładli się o zwykłej porze a wstawali o rano, gdy zabrano zegar każdego kolejnego dnia czas udawania się na spoczynek i budzenia się opóźnia się o godzinę. Obrót wskazówek zegara trwa u człowieka ok. 25 godzin. Gdy pobyt w bunkrze trwa jeszcze kilka tygodni, czas czuwania wydłuża się nagle z 17 – 34 godzin a czas snu 8 – 17 godzin. Badany przestawił się z doby 25 godz. na 50 godzin, nie zdając sobie sprawy z tak zasadniczej zmiany[6]. W czasie snu następuje regeneracja sił ustroju, zmniejszenie napięcia centralnego układu nerwowego, synteza kwasów nukleinowych, ale także sen ma swoją rytmikę. Wyróżniamy fazy snu głębokiego przeplatane fazami snu płytkiego, charakteryzujące się marzeniem sennym, szybkimi ruchami gałek ocznych, większą aktywnością bioelektryczną mózgu. Potrzeba snu u dorosłego człowieka jest mniej więcej taka sama w różnych sferach geograficznych i klimatycznych. Na ogół śpimy ok. 8 godzin w ciągu doby. Faza czuwania ma rytm fizjologiczny, który charakteryzuje się okresami zwiększonej i zmniejszonej aktywności. Są to 2-3 godz., okresy wysokiej i obniżonej aktywności. Wykryto, że spadek aktywności następuje w godz. – i wyraźny wzrost między i i – Stałocieplność także podlega okołodobowym zmianom. Temperatura ciała jest podwyższona ok. godz. potem ok. godz. najniższa jest między rano, wzrost temperatury następuje na 3 godzinę przed obudzeniem[7]. Rytm temperatury ciała zgodny z rytmem czuwania i snu pojawia się już w wieku 6-8 miesięcy a przybiera postać typową dla dorosłych w 3-6 roku. Rytm czynności narządów wewnętrznych zależy od faz aktywności i wypoczynku, zmieniając się razem z nimi. Zarówno temperatura ciała, praca serca, ciśnienie tętnicze krwi dostosowują się do zmiany (odwrócenia) warunków. Ciśnienie tętnicze krwi wzrasta w fazie czynnej, spada w wypoczynkowej. Stężenie hemoglobiny czy liczba krwinek białych we krwi wykazują okołodobowe wahania. Stężenie hemoglobiny jest najmniejsze o największe o liczba leukocytów jest najmniejsza ok. a zwiększa się o Nerki wydalają maksymalną ilość wody, mocznika, chlorków i sodu o godz. min. ok. godz. jest to wyraźny rytm 12-godzinny. Wątroba cechuje się cyklicznym rytmem wydzielania glikogenu i bilurbiny. Wyraźny rytm wydzielniczy wykazuje część rdzeniowa nadnerczy. Główny jej hormon adrenalina (tzw. hormon stresu) jest wydzielany do krwi przede wszystkim w fazie czynnej, obniżając się zdecydowanie w fazie spoczynku. Szczyt wydzielania adrenaliny to godz. spadek ok. godziny Świadczy to o tym, że niektóre czynności fizjologiczne mają podobny rytm okołodobowy, którego fala wzrasta w ciągu dnia, a spada w nocy, całokształt czynności organizmu ma ścisły związek z rytmiką jego wydalności. Dokładne poznanie rytmiki wydolności mogłoby mieć wpływ na rozłożenie godzin pracy w zakładach, urzędach, szkołach. Sprawdzono, że w godz. mniejszej sprawności ustroju, zwłaszcza sprawności psychicznej zwiększa liczbę wypadków przy pracy. Pracownicy zmianowi cierpią na zaburzenia snu i czuwania, gdyż sen można raptownie nagiąć do zmiany, natomiast rytmy przemiany materii, wydzielanie hormonów przystosowują się do zmian czasu powoli. Spoczynek przypada na porę którą wewnętrzny zegar przeznacza na aktywność. Sen na początku adaptacji jest przerywany i krótki. Występują kłopoty z czuwaniem, które wypada w porze snu, są skargi na gorszą sprawność i zmęczenie. Przesunięcie rytmów biologicznych – okołodobowych okazało się świetnym środkiem leczniczym w przypadkach zaburzeń snu i depresji[9]. Skutki rytmiki okołodobowej to podział ludzi na introwertyków – wola pracować rano i ekstrawertyków – wolą pracować po południu i wieczorem. Zalecana jest praca w godzinach a dostosowanie trybu życia jest koniecznością[10]. Rytm okołomiesięczny jest związany z rytmem księżycowym- rytmem lunarnym. Wpływ na niego ma wzajemne ustawienie Ziemi i satelity Księżyca, które zmienia się cyklicznie. Pełny obrót Księżyca wokół Ziemi wynosi 29 i pół doby, a obrót Ziemi wokół swej osi względem Księżyca trwa 24h i 50 min. Rytm ten ma szczególne odzwierciedlenie u kobiet. Przejawia się zmianami w organizmie, które występują cyklicznie i powodują zmiany w czynnościach narządów, a także w psychice. Miesięczny cykl płodności u kobiet (tzw. menstruacja) jest zwykle zgodna z miesiącem księżycowym – trwa 28 dni i składa się z faz: I. faza cyklu trwa 10-15 dni pod wpływem hormonu zwanego folikulostymuliną (FSH) w jajniku dojrzewa tzw. pęcherzyk Graffa otaczający jajo. Wydziela on estrogeny pobudzające do rozrostu błonę śluzową macicy, co pozwoli na zagnieżdżenie się jaja, II. faza cyklu tzn. ok. 14 dnia pod wpływem hormonu luteinizującego (LH) następuje jajeczkowanie – owulacja. Jajo opuszcza pęcherzyk i przesuwa się przez jajowód do macicy. Wówczas pęcherzyk przekształca się w ciałko żółte, które pod wpływem FSH i prolaktyny wydziela hormon zwany progesteronem wywołujący dalsze zmiany w błonie śluzowej macicy, gdy jajo zostanie zapłodnione, III. w tej fazie, gdy nie dojdzie do zapłodnienia – ok. 28 dnia, ciałko żółte zanika, błona śluzowa macicy złuszcza się i powoduje kilkudniowe krwawienie miesięczne – menstruację. To jest punkt wyjścia następnego cyklu. Trwa ok. 3-5 dni, czyli każdy cykl zaczyna się od pierwszego dnia krwawienia. Rytm ten powtarza się od okresu dojrzewania do zaniku zdolności reprodukcyjnych[11]. Cykl menstruacyjny wiąże się z rytmicznymi zmianami temperatury ciała. W pierwszej fazie cyklu tj. w okresie wzrostu i dojrzewania pęcherzyka – temperatura utrzymuje niski poziom 36,5 – 36,8 OC, podczas jajeczkowania wzrasta, w drugiej fazie cyklu temperatura wynosi 37,0 - 37,2 OC. Warto zwrócić uwagę na zmniejszenie tętna przed menstruacją i na wzrost ciśnienia krwi bezpośrednio po niej. Powiększa się ciężar ciała na wskutek zatrzymania wody w organizmie, mówi się o złym samopoczuciu i złej wydolności fizycznej organizmu. Badania wykazały, że wydolność fizyczna w czasie cyklu obniża się w menstruacji i ma różny poziom w pozostałych fazach cyklu. Są dwa rytmy podstawowe: FIZYCZNY (F) i PSYCHICZNY (P) Odkrył je na początku naszego stulecia dr W. Fliess i nazwał pierwszy - rytmem męskim (F), a drugi – rytmem żeńskim (P). Trzeci to rytm intelektualny (I), odkryty kilka lat po dwóch poprzednich przez F. Teltschera. Wszystkie te trzy rytmy zawiązują się w chwili urodzenia człowieka – dokładnie w tym momencie, gdy wielki i mały krwiobieg noworodka zaczyna samodzielnie funkcjonować i przebiegają falowo przez całe jego życie. Każdy z tych rytmów ma dwie fazy. Pierwsza, wyżowa jest fazą dodatnią, pomyślną, dobrze jest na przykład gdy n a tę połowę rytmu intelektualnego przypada wielki wysiłek umysłowy. Druga to faza niżowa, ujemna odwrotność pierwszej. Dzień następujący po fazie wyżowej nazywa się dniem krytycznym. Jest on zarazem początkiem fazy niżowej. Bezcenna uwaga należy się dniom kryzysowym. Są to dni krytyczne i zerowe, czyli okresy przejściowe między dwiema fazami każdego z trzech rytmów. Powiedzmy tutaj od razu, że sytuacja szczególnie niekorzystna powstaje również wtedy gdy człowiek znajdzie się w fazach niżowych dwóch lub trzech rytmów jednocześnie, a jeszcze gorsza gdy zbiegną się dni kryzysowe dwóch albo i trzech rytmów. W okresach kryzysowych występuje u człowieka spotęgowana skłonność do chorób, a także do krótkotrwałych lecz bardzo silnych ataków gniewu, niepokoju i rozpaczy. Dni kryzysowe (krytyczne i zerowe) to okresy najniższej sprawności wewnętrznej: fizycznej (ważne dla ciężko pracujących i rekonwalescentów), psychicznej (ważne dla dyrektorów wielkich przedsiębiorstw i w ogóle wszystkich działających w stałym napięciu) i intelektualnej (ważne dla pracujących twórczo, podejmujących ważne decyzje, zdających egzaminy). W dniach kryzysowych bez porównania łatwiej się przeziębić niż w wyżowej fazie cyklu. Na czas nakładania się na siebie przełomów, cykli lub głębi rytmicznych niżów przypada większość zawałów serca i zgonów. Rytm sprawności fizycznej (F) o długości fali 23 dni (połowa w fazie wyżowej i połowa w fazie niżowej) decyduje i informuje o samopoczuciu fizycznym; stąd jego ogromne znaczenie dla wyczynu sportowego i sportu w ogóle. W swej fazie dodatniej (F) wzmaga siłę fizyczną, wytrzymałość, odporność, poprawia koordynację ruchów, stymuluje dobrą pracę mięśni. Spora liczba dowodów zdaje się wskazywać, że tym okresie szybciej goją się rany, a człowiek jest bardziej odporny na ból. W fazie niżowej szybko przychodzi zmęczenie. Zmęczenie wywołuje drażliwość i skłonność do niekontrolowanych wybuchów agresji. W dniach kryzysowych – zerowym i krytycznym - należy bezwzględnie unikać zabiegów chirurgicznych, ponieważ jak stwierdzono po operacjach przeprowadzonych w tych dniach zdarzają się poważne komplikacje. Rytm sprawności psychicznej (P) – o długości fali 28 dni (połowa w fazie dodatniej, połowa w fazie ujemnej) rządzi całą gamą cech, zdolności i stanów psychicznych, takich jak: nastrój, intuicja rozwaga, opanowanie nerwowe, wrażliwość. Rytm (P) ponadto stymuluje procesy niezależne od naszej woli np.: perystaltykę jelit, prace serca, erekcję itp. Wyż tego rytmu wzmaga szybkość reakcji, zdolność koncentracji, sprawność pojmowania i myślenia. W. Fliessa opatrzył rytm (P) mianem żeńskiego, ponieważ jak dowodził, wpływają nań komórki niosące żeńskie cechy dziedziczności. Rytm sprawności intelektualnej (I) – o długości fali 33 dni (połowa w wyżu i połowa w niżu) „odpowiada” za tyle ważnych obszarów naszego umysłu i działalności. Są to min.: pamięć, inteligencja, logika, koordynacja działania, dyspozycje twórcze, dowcip itp[12]. Człowiek przystosowuje się czynnie do zmiany pór roku, czego dowodem jest sezonowa zmienność większości znanych parametrów fizjologicznych i biochemicznych. Chociażby to, że zimą przystosowujemy się do zimniejszego trybu życia, do zimnych warunków otoczenia a także do innego pokarmu. Opiera się na biologicznej wiośnie i lecie (od 16 sierpnia do 15 lutego). Rytmika ta zależy od temperatury otoczenia, promieniowania ultrafioletowego, pożywienia. W I połowie ma przewagę w organizmie układ sympatyczny w II parasympatyczny. Na tym tle obserwujemy dużą zmienność czynności organizmu. Zmiany sezonowe stwierdzono w metabolizmie, związane jest to ze zmianami pożywienia w różnych okresach roku. Najlepiej te zmiany obserwuje się w rozwoju u dzieci. Przybytek wzrostu i wagi u dzieci zaczyna się gwałtownie na wiosnę, osiąga szczyt w lecie i na początku jesieni a w okresie zimy natomiast maleje. Zmiany zachodzą też w czynnościach różnych układów we krwi. Zawartość białka we krwi zwiększa się w zimie, zmniejsza w lecie[13]. składnik krwi leukocyt ma najwyższy poziom w zimie, najmniejszy w lecie. Składnik mineralny krwi – wapń osiąga maksimum w sierpniu, minimum w lutym i marcu. Badano ciśnienie tętnicze krwi u zdrowych mężczyzn w wieku 30 – 40 lat w Holandii. Stwierdzono, że od października do marca ciśnienie tętnicze krwi jest wyższe niż w lecie, osiąga najwyższy szczyt w lutym. Ciśnienie rozkurczowe różni się od skurczowego u 60% badanych ciśnienie rozkurczowe w zimie wynosiło 80 mm Hg, kiedy zaś w lecie u około 40% badanych osiągało tę wartość. Od kwietnia do września przeważa proces budowy tkanek, a pewna stabilizacja – nawet wykorzystanie rezerw przypada od października do marca. Zmienia się poziom wapnia, magnezu, sodu i fosforanów i chlorków w organizmie – maksymalna ilość latem, niski poziom wapnia, magnezu, sodu i fosforanów i chlorków w organizmie - maksymalna ilość latem, niski poziom zimą. Poziom witaminy C jest wysoki na jesień, spada na przełomie wiosny i lata. Sezonowe rytmy zauważalne są w czynnościach gruczołów wydzielania wewnętrznego, czego przykładem jest tarczyca. Aktywność tarczycy zwiększa się w okresie zimy, a maleje w okresie lata. Jak wiadomo więcej jodu gromadzi się w tarczycy latem (sierpień – wrzesień). Te wahania sezonowe w organizmie można zauważyć w sporcie. Wyróżniono wyraźnie zmiany wahania w poszczególnych dekadach sezonu lekkoatletycznego. Biegi krótkodystansowe miały najwyższe wyniki w okresie wiosennym i jesiennym – w tych okresach nastąpiła kumulacja sił. Sezonowość wpływa w dużym stopniu na zachorowalność organizmu; choroby wrzodowe żołądka, dwunastnicy zaostrzają się wiosną i jesienią, nieżyty oskrzeli i astmy - zimą, choroby reumatyczne i zapalenia opon – jesienią, krzywica nasila się zima podobnie jak błonica[14]. Dużą rytmiczność sezonową wykazują takie zdarzenia demograficzne jak zgony. Zależą one od czynności egzogennych do których zaliczamy wpływy klimatyczne, sezonowe, zmiany trybu życia i odżywiania oraz wzajemne oddziaływania człowieka, świata roślin i zwierząt. Ważny jest tu jednak czynnik endogenny związany z czynnościami przystosowawczymi człowieka. W przypadku organizmu chorego mechanizmy nie działają sprawnie, co prowadzi do powstawania antyrytmów. Antyrytmy uniemożliwiają adaptację i odpornościową reakcję organizmu na zmiany warunków środowiskowych. Szczególnie niebezpieczny i trudny dla chorego organizmu jest przełom zimowo – wiosenny, kiedy wzmożony wysiłek fizjologiczny organizmu prowadzi do braku odporności. Istnieją też rytmy wieloletnie, których przykładem jest cały proces ontogenezy człowieka. Mimo, że nasuwa on wiele wątpliwości takich jak to, że rozwój osobniczy człowieka przebiega nierównomiernie wykazując okresy zwiększonego natężenia różnych procesów życiowych np.: okresy pełnienia, bujania (szybkiego wzrastania dziecka), które udowadniają nierównomierny wzrost ciężaru i wysokości ciała. Wieloletnie rytmy odzwierciedlają się także w rytmice zdarzeń demograficznych, takich jak wieloletnie rytmy urodzeń i zgonów, zawieranie małżeństw. Na ich powstawanie mają wpływ takie czynniki przypadkowe jak: zdarzenia historyczne, zjawiska społeczne czy postęp cywilizacyjny. Duże znaczenie ma poznanie tendencji rozwojowych (trendów) zdarzeń demograficznych. Naukowcy zwracają uwagę na trend sekularny jako przejaw rytmu wieloletniego. W ostatnim ćwierćwieczu zauważa się pewne przyspieszenie tempa rozwoju człowieka, co powoduje zwiększenie ostatecznych wymiarów ciała oraz podwyższenie wskaźnika rozwoju fizycznego dzieci w następujących po sobie pokoleniach, np.: w roku 1947 chłopiec 13-letni miał 142,84 cm wzrostu i 36,32 wagi, dla porównania w roku 1967 chłopiec 13 letni miał 152,96 cm wzrostu i 42,71 kg wagi. Wyróżniamy także rytm tygodniowy, który wykształcił się zapewne z tradycyjnego podziału tygodnia na siedem dni, z czego sześć dni jest pracowitych, a siódmy dla wypoczynku. Wydolność i sprawność fizyczna człowieka jest wyższa w drugiej połowie tygodnia. Rośnie od poniedziałku do czwartku, piątku i zmniejsza się w sobotę i w niedzielę i poniedziałek, gdy rozpoczyna się nowy cykl. Duże znaczenie ma tutaj nastawienie psychiczne człowieka i jego świadomość, że jutro jest wolny dzień. Rytm tygodniowy jest przykładem sztucznie wytworzonego cyklu niektórych funkcji i czynności organizmu[15]. Czasowy porządek procesów życiowych człowieka nie może być poddany wątpliwości. Rytmy biologiczne człowieka istnieją i mają duży wpływ na funkcjonowanie organizmu. Szczególnie zwróciłam uwagę na rytm okołodobowy (dzień – noc, czuwanie – sen), który jest najbardziej zauważalny i najważniejszy dla człowieka. Wspomniałam również o innych rytmach tygodniowych, miesięcznych, sezonowych i wieloletnich, które również stymulują procesy życiowe. Wpływ na rytmy biologiczne mają czynniki zewnętrzne takie jak wpływy kosmiczne, rytmy Księżyca, zmienność sezonowa, przemijanie dnia i nocy a także uwarunkowania społeczne rzadziej historyczne. BIBLIOGRAFIA: Borbely A., Tajemnice snu, PWN, Warszawa 1990. Cymborowski S., Zegary biologiczne, PWN, Warszawa 1989. Dzierżykray – Rogalski T., Rytmy i antyrytmy biologiczne, Wiedza Powszechna, Warszawa 1976. Gancarz Z., W. Lietz, T. Nowicki, Z. Wekko, Mała encyklopedia medycyny, PWN, Warszawa 1982. Sikora J., Biodiagram prawdę ci powie, Krajowa Agencja Wydawnicza, 1983, internet. Wolański N., Biomedyczne podstawy rozwoju i wychowania, PWN, Warszawa 1979.
Ochrona gatunkowa – w Polsce jedna z form ochrony przyrody. Zgodnie z brzmieniem ustawa o ochronie przyrody z 2004 [1] roku na celu ma zapewnienie przetrwania i właściwego stanu ochrony dziko występujących roślin, grzybów i zwierząt oraz ich siedlisk, a także zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej. Ochrona ta dotyczy
świat roślin Definicja w słowniku polski Przykłady O tej porze leci zazwyczaj " Świat Roślin ". Epifity to dziwne organizmy, zagadki w świecie roślin. Literature Dlaczego pojęcie „inteligencja” wydaje się tak bardzo niestosowne, kiedy łączymy je ze światem roślin? Literature Gilgamesz poszukuje świętej winorośli, boski Sitar szuka w podziemnym świecie rośliny życia. Literature Głęboko w tym labiryncie znajduje się według mnie największa wspaniałość świata roślin. Świat roślin był pełen nieporządku wywołanego przez niespójne nazewnictwo. Literature cordis Istnieją jeszcze planety, gdzie istoty próbowały i nadal próbują stworzyć świat roślin podobnie jak na Ziemi. Literature Nie chodzi wyłącznie o zjawiska, jakie możemy zaobserwować w świecie roślin lub wśród niższych organizmów zwierzęcych. Literature Jednak w końcu zarówno świat roślin, jak i świat zwierząt znalazł się pod kontrolą człowieka. Literature Jest to niezwykłe zjawisko w świecie roślin. jw2019 Najwyraźniej nawet najstraszniejsze „maszyny do zabijania” ze świata roślin są zdane na przyjaciół! Literature Charakteryzuje się tym, że posiada największy kwiat w świecie roślin. WikiMatrix Życie świata roślin jest, w następstwie swoich etapów, identyczne z życiem człowieka. Literature I robimy to wszystko w jednym wyjątkowym miejscu, mikrokosmosie całego świata roślin, Nie należą ani do świata zwierząt, ani do świata roślin. Literature Ta odizolowana część świata pozwala przelotnie wejrzeć w świat roślin bez kwiatów. Tak kontrastowe środowiska sprzyjają różnorodności świata roślin i zwierząt. WikiMatrix Aby temu zapobiec (a przynajmniej to opóźnić), dodamy do świata rośliny. Literature To zresztą dobrze, bo dzięki temu świat roślin i zwierząt stale może nas zadziwiać. Literature CZY obserwacje świata roślin i zwierząt prowadzą do wniosku, że jeden rodzaj przekształca się w drugi? jw2019 "W jesieni 1876 r. ukaże się moja praca ""Skutki krzyżowania i samozapładniania w świecie roślin""." Literature Prawo Dużego, obowiązujące w oceanie i w świecie roślin, odnosi się także do mikrokosmosu ludzkiego organizmu. Literature Dostępne tłumaczenia Autorzy
Portal Wordwall umożliwia szybkie i łatwe tworzenie wspaniałych materiałów dydaktycznych. Wybierz szablon. Wprowadź elementy. Pobierz zestaw ćwiczeń interaktywnych i do wydruku. Dowiedz się więcej. Numbers 1-10 - ż czy rz - ssaki - u czy ó - Kalambury - Rodzaje zdań - Rodzaje zdań. - Clothes - 3 klasa - Prace w ogrodzie.
monterque Posty: 3 Rejestracja: 16 kwie 2011, o 13:15 ciekawostki w świecie roślin i zwierząt? Witam serdecznie Szukam ciekawej nazwy na pewien projekt. Chodzi o gromadzenie i przetwarzanie danych. Chciałem nazwę po części zaciągnąć ze świata roślin i zwierząt. Znacie może jakieś przypadki, gdzie rośliny lub jakieś owady zachowują się w nietypowy sposób gromadząc różne rzeczy?:D Nie chodzi mi o pojedyncze przypadki typu: ciekawostka. mój chomik znosi guziki z całego domu:) albo spraw ogólnie jasnych jak np. kaktus gromadzący wodę:) albo wielbłąd:D itp. etc. Może jest jakiś kwiat, który wabi pszczoły i kradnie im miód nie? nie ma? szkoda bo by to był idealny przykład. W każdym razie wiadomo o co chodzi. może ktoś mi pomoże z Was. AnnaWP Posty: 3453 Rejestracja: 24 wrz 2010, o 12:58 Re: ciekawostki w świecie roślin i zwierząt? Post autor: AnnaWP » 16 kwie 2011, o 19:23 Miałam dokładnie to samo skojarzenie. Tchórzofretki kradną z zasady różne rzeczy i chowają do swoich skrytek. Rośliny niekiedy porywają owady, przetrzymują je w kwiatach lub kwiatostanach, czekając aż dojrzeje pyłek. Wtedy wypuszczają je na zewnątrz. Tak na przykład robi kokornak. WojtekB Posty: 2241 Rejestracja: 31 sie 2007, o 08:17 Re: ciekawostki w świecie roślin i zwierząt? Post autor: WojtekB » 16 kwie 2011, o 19:46 Niektóre krukowate oraz gwarki są ciekawskie. Jak znajdą na swoim terytorium coś interesującego (przeważnie są to błyszczące przedmioty) znosi je do gniazda by się przyjrzeć nim z bliska. U szpaków natomiast obserwuje się zbieranie różnych kwiatów i ziół na nowy materiał gniazdowy (przypuszcza się, że to ma związek z odstraszanie wszelakich ektopasożytów). monterque Posty: 3 Rejestracja: 16 kwie 2011, o 13:15 Re: ciekawostki w świecie roślin i zwierząt? Post autor: monterque » 16 kwie 2011, o 20:27 właśnie, zapomniałem dodać, że ciekawa nazwa by była wskazana. Kokornak póki co jest z tego względu faworytem. Można fajnie z tą nazwą pokombinować. Proszę o podobne przykłady jeżeli takie istnieją. Może być jakaś nazwa nie koniecznie rośliny czy zwierzęcia ale nawet jakiejś części. Np. miejsca, w którym roślina coś przetrzymuje. Nazwy łacińskie jak najbardziej wskazane. O ile nie mają zbyt skomplikowanej nazwy:) bo wiem że takie bywają. Może np. altannik się ciekawiej nazywa po fachowemu". Wielkie dzięki za pomoc AnnaWP Posty: 3453 Rejestracja: 24 wrz 2010, o 12:58 Re: ciekawostki w świecie roślin i zwierząt? Post autor: AnnaWP » 16 kwie 2011, o 20:45 Jeśli chodzi o nazwę, to bije wszystko na głowę nasięźrzał i podejźrzon. Co do przechowywania, to mam jeszcze parę przykładów, ale trochę bardziej ekstremalnych. Istnieją grzyby chwytające drobne zwierzęta, larwy typu czerw (stąd nazwa czerwcogrzybowe, łacina proszę:Septomycetes) . Oplatają je grzybnią i przetrzymują, nie zabijając ich, jednak pasożytując na nich. Strzępki wrastają w ciało larwy, a nad nią formują taki daszek. Larwy nie przechodzą chyba przeobrażenia, a na pewno nie rozmnażają się. W sumie to jest to podobny układ co porosty. Mówi się powszechnie o symbiozie, ale coś na symbioza licha, skoro glon nie ma innej opcji spotykam się coraz częściej z opisem porostów jako wyrafinowanego pasożytnictwa. No i mój ulubiony i chyba najbardziej nieprzyjemny przykład: rozgwiazda i krewetki. Widziałam to w programie przyrodniczym, więc nie pamiętam nazwy gatunkowej krewetki. Żyją w parkach (nie wiem czy małżeńskich czy tylko w ramach wspólnoty gospodarczej) w jamkach i norkach na dnie. Jak dopadną rozgwiazdę, to zabierają ją do norki i po trochu obgryzają, nie dając jej zdechnąć miesiącami. WojtekB Posty: 2241 Rejestracja: 31 sie 2007, o 08:17 [Link] ciekawostki w świecie roślin i zwierząt? Post autor: WojtekB » 16 kwie 2011, o 21:02 O altannikach pisałem już wieki temu Ciekawostki zwierzęce, ale najciekawszych gatunków nie wymieniłem. Więc u altannika lśniącego (Ptilonorhynchus violaceus) w gnieździe dominuje kolor niebieski, natomiast prawdziwym architektem spośród nich jest zapewne ogrodnik brunatny (Amblyornis inornatus), który wykorzystuje przeróżne elementy do konstrukcji swojej altany (od naturalnych źdźbeł trawy, muszli, kwiatów i owoców, po różne odpadki tj: opakowania po chipsach, ciastkach oraz puszki po napojach). Co do szpaków to głównie budki lęgowe wyścielają liśćmi krwawnika i wrotycza oraz różnymi kwiatami (z tego co kiedyś wyczytałem). Jane Doe Posty: 967 Rejestracja: 5 gru 2010, o 17:22 Re: ciekawostki w świecie roślin i zwierząt? Post autor: Jane Doe » 17 kwie 2011, o 20:44 Ostatnio w sushi-barze ( ) oglądałam fragment Planety Ziemi, właśnie o altannikach A tak, to słyszałam tylko o sroce, która zbiera różne błyskotki. W filmach przyrodniczych jest pełno ciekawostek, możesz pooglądać, już nie mówiąc o tym, że Twój projekt będzie o wiele ciekawszy. monterque Posty: 3 Rejestracja: 16 kwie 2011, o 13:15 Re: ciekawostki w świecie roślin i zwierząt? Post autor: monterque » 21 kwie 2011, o 13:35 Część nazw jest bardzo ciekawa. Minusem niektórych jest fakt, że podpadają właśnie za bardzo pod pasożytnictwo:) a szukał bym czegoś bardziej z symbiozy. Może inaczej uderzę. Kwestia nazwy opiera się o wykorzystanie jej w procesie namingu dla firmy udostępniającej przestrzeń dyskową na serwerach. Dlatego kombinuje z nazwami roślin i zwierząt, które można powiązać z ideą takiej data center. od strony gromadzenia/przechowywania. Dodatkowo, data center ma działać jako tzw. wirtualna chmura i w sposób inteligentny nadzorować zasobami systemowymi. Czyli dostosowywać się. Kojarzy Wam się jakieś zjawisko ze świata zwierząt czy roślin które pośrednio można by przypiąć do takiego przedsięwzięcia? Trudne zadanie. ale może komuś coś wpadnie do głowy. Będę wielce zobowiązany Jane Doe Posty: 967 Rejestracja: 5 gru 2010, o 17:22 Re: ciekawostki w świecie roślin i zwierząt? Post autor: Jane Doe » 23 kwie 2011, o 21:50 A nie mozesz np wymyslic nazwy, a jako logo firmy dac zwierze? Cos jak ATOS w logo Atos Origin to pokolec białobrody (łac. Acanthurus Leucosternon, ang. surgeon fish). Tworzy wizerunek naszej firmy, gdyż wyraziście reprezentuje zalety i wartości Atos Origin, takie jak: precyzja w działaniu, efektywność oraz sprawność i szybkość reakcji. Z technicznego punktu widzenia pokolec białobrody jest wysoce wyspecjalizowanym organizmem świetnie dostosowanym do warunków, w których funkcjonuje. Podobnie działa Atos Origin. 1 Odpowiedzi 4204 Odsłony Ostatni post autor: braknazwy 25 kwie 2014, o 18:27 3 Odpowiedzi 2492 Odsłony Ostatni post autor: AnnaWP 13 maja 2013, o 10:18 2 Odpowiedzi 2179 Odsłony Ostatni post autor: Nac 26 lis 2013, o 21:25 2 Odpowiedzi 40464 Odsłony Ostatni post autor: paulaipaula 3 sty 2018, o 13:19 0 Odpowiedzi 5645 Odsłony Ostatni post autor: persil1991 28 wrz 2015, o 21:11 Kto jest online Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość
Uprawa roślin i chów zwierząt w Polsce. W Polsce uprawia się kilkadziesiąt gatunków roślin, ale podstawowymi ziemiopłodami są zboża i ziemniaki. Niemal nigdzie na świecie nie spożywa się tak dużo potraw mącznych i ziemniaków. W ogólnej powierzchni zasiewów największy areał 67% zajmują zboża; pszenica, żyto, jęczmień
Przemysłowe włókno konopne Włókna konopne należą do najdłuższych i najsilniejszych włókien w świecie Hanffasern Hanffasern gehören zu den längsten und stärksten Fasern in der groszek- jeden z najpiękniejszych i ukochany w świecie roślin wspinaczkowych które są powszechnie używane do pionowych balkonami ogrodniczych i okien tarasów altanach i innych małych form e Erbsen- eine der schönsten und beliebtesten in der Welt der kletternden Pflanzendie üblicherweise für den vertikalen Garten Balkonen und Fenstern Terrassen Lauben und anderen kleinen architektonischen Formen verwendet racji swojej długiej historii rozwoju i wielu pierwotnych cech miłorząbjapoński uchodzi za najstarszą żyjącą skamieniałość w świecie roślin którego bliżsi krewni(gatunki) seiner langen Entwicklungsgeschichte und einer Reihe von ursprünglichen Merkmalen gilt der Ginkgo biloba alsdas älteste lebende Fossil der Pflanzenweltdessen nähere Verwandte alle ausgestorben w przeciwieństwie do prawidłowości biologicznych w świecie roślin czy zwierząt w przypadku człowieka- Boża interwencja wyrażająca się darem nowego Życia Ludzkiego przerasta z istoty swej wszelkie inne formy powstającego ' sich als Gabe Neuen Menschen-Lebens äußert seinem Wesen nach alle anderen Formen des entstehenden'Lebens. kontrolowane oczyszczone i delikatnie rozdrobnione- służą jako materiał wyjściowy do produkcji wyciągów zgodnie z poniższym und Gewürzkräuter(„Edelsteine aus dem Pflanzenreich“) fachmännisch selektiert kontrolliert gereinigt und schonend zerkleinert dienen als Ausgangsmaterial zur Herstellung von Auszügen nach folgendem Schema. tych najmniejszych Gór Srodkowych w Niemczech. wie die Landschaft dieses kleinsten deutschen laminowane firmy TarkettLaminatboden von Tarkett sind in 100 Ländern auf der ganzen Welt verkauft bei 28MI Pflanzen Szukając środków mających pomóc ci w identyfikowaniu ziółbędziesz potrzebować jednego które opisuje rośliny zlokalizowane w części świata którą Wenn Sie weiterführende Materialien suchen die bei der Bestimmung derJesteśmy podatni na łatwą resorpcję jej negatywnych przejawów przyjmując poprzezzakorzenienie się w niej to wszystko co w niej jest zawarte podobnie jak świat roślin przyjmuje wszystko z gleby w jakiej się können leicht damit beginnen diese negativen Einflüsse zu absorbieren-indem wir sie aufnehmen wie Pflanzen durch ihre Wurzeln aufnehmen was im Boden oder die'Kultur' in der sie eingepflanzt sind enthalten świecie jest wiele roślin posiadające właściwości lecznicze które są wykorzystywane zarówno do produkcji produktów leczniczych jak i do użytku der Welt gibt es viele Pflanzen besitzen medizinische Eigenschaftendie sowohl für die Herstellung von Arzneimitteln als auch für den Heimgebrauch verwendet z uroków Ameryki Łacińskiej na początku odkrywców było bogactwo dziwnych ipięknych gatunków roślin nieznanych wcześniej w starym der Appelle von Lateinamerika in die frühen Entdecker war der Reichtum der seltsame undJeżeli komuś to wystarczy może pozostać przez resztę dnia w termie i do woli korzystać z pięciu różnych saun i łaźni parowych jacuzzi basenów itd. zostawić pociechę w strefie dla dzieci i udać się do strefy wypoczynku. Wszyscy inni mogą- w pojedynkę lub pod opieką przewodników- poznawać niezwykły świat roślin i zwierząt tego das schon reicht der bleibt den Rest des Tages im Inneren der Therme mit ihren fünf verschiedenen Saunen und Dampfbädern Whirlpools Schwimmbecken Kinder- und Ruhebereichen. Alle anderen können allein oder mit den St. Martins Scouts die einzigartige Pflanzen- und Tierwelt in der Umgebung zasugerował Chris tym narzędziemjest mówiąc prosto spojrzenie na nas i świat z perspektywy roślin i dieses Hilfsmittel ist ganz einfachEkspozycja koncypowana w sposób nowoczesny która zaprowadzi Państwa do świata znanych i nieznanych modern aufgefasste Exposition führt uns in die Welt bekannter sowie fremder najsilniejszym źródłem roślin na świecie dla nieuchwytnego kwasu tłuszczowego Omega ist die stärkste Pflanze-Quelle in der Welt für die schwer fassbare Fettsäure na świecie jest roślin dających tak wielką różnorodność owoców jak sehr wenige Pflanzen der Welt zeichnen sich durch eine Vielfalt ihrer Früchte aus wie die ponad 80% gatunków kwiatów na świecie i 80% gatunków roślin w Europie zależy całkowicie od zapylania przez owady głównie przez hängen über 80% der Arten blühender Pflanzen weltweit und 80% der in Europa kultivierten Pflanzenarten direkt von der Bestäubung durch Insekten zum größten Teil von BienenChodzi o najstarszy i najczęściej odwiedzany park narodowy w Chorwacji który pełen jest różnorodnego świata roślin i ist der älteste und meistbesuchte Nationalpark Kroatiens mit verschiedenartiger Pflanzen- und przez UE projekt AGROCOS to wyprawa w świat roślin w poszukiwaniu naturalnych substytutów dla składników syntetycznych obecnie stosowanych w kosmetykach i produktach agrochemicznych takich jak środki owadobójcze chwastobójcze i von der EU geförderte Projekt AGROCOS durchstöbert die Pflanzenwelt nach natürlichen Stoffen die heute übliche synthetische Inhaltsstoffe ersetzen könnten wie sie sich in kosmetischen Erzeugnissen aber auch in agrochemischen Produkten wie Insekten- Unkraut- und Pilzbekämpfungsmitteln przykładem jest pszenica która jest również jedną z podstawowych roślin uprawnych na świecie ale jej cechy charakterystyczne są zupełnie anderes Beispiel ist Getreide ist eine der wichtigsten Nutzpflanzen auf der Welt aber die Wachstumsbedingungen sind verglichen mit Reis sehr o ryzyku- zaobserwowaliśmy że niestabilność cen roślin jadalnych jest w Afryce najwyższa na wir vom Risiko sprechen wir haben gesehen dass Preisschwankungen von Nahrungsfrüchten in Afrika die höchsten der Welt porównać tabelę z następnym wykresemprzedstawiającym główne rejony upraw kilku spośród najważniejszych roślin uprawnych na świecie jak pszenica kukurydza ryż i können die Tabelle mit der folgenden Grafik vergleichendie die Hauptwachstumsgebiete für einige der wichtigsten Nutzpflanzen auf der Welt zeigt. Hierzu gehören Weizen Mais Reis und ocieplenia po epocelodowej rolnictwo przyjmuje się w kilku miejscach na Ziemi. W starożytnym świecie miejscem o największym nagromadzeniu roślin i zwierząt które można udomowić jest tzw. Żyzny Półksiężyc na Bliskim Eiszeit wird der Ackerbau an einem halben Dutzend Orten weltweit betrieben aber wegen der geografischen Lage ist kein anderer Ort in der Antike reicher mit Pflanzen und Tieren die man züchten kannWszakże ci ludzie jak nasiona roślin wędrują po całym świecie tam gdzie zostaną wysłani a potem znowu i znowu odrywają się- i na wandern diese Menschen wie Pflanzensamen überall auf der Welt dahin wohin sie gesandt werden und dann wieder und wieder- und auf der znany jako 'haung qi' lub chi. belonging do rodziny bobowatych(Fabaceae) i podrodziny Faboideae. Itisjeden z najbardziej potężnych roślin odpornościowy budynek na bekannt als 'haung Qi' oder chi. belonging der Hülsenfrucht Familie Fabaceae und der Unterfamilie Faboideae. Itiseiner der mächtigsten Pflanzen immun-Gebäude auf dem Planeten.
. t2j7wbvr13.pages.dev/712t2j7wbvr13.pages.dev/396t2j7wbvr13.pages.dev/910t2j7wbvr13.pages.dev/235t2j7wbvr13.pages.dev/845t2j7wbvr13.pages.dev/635t2j7wbvr13.pages.dev/963t2j7wbvr13.pages.dev/5t2j7wbvr13.pages.dev/59t2j7wbvr13.pages.dev/197t2j7wbvr13.pages.dev/918t2j7wbvr13.pages.dev/544t2j7wbvr13.pages.dev/358t2j7wbvr13.pages.dev/255t2j7wbvr13.pages.dev/735
przykłady rytmów sezonowych w świecie roślin i zwierząt