Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Strona 6 z 35 Zadanie 5.2. (0–1) Wymagania egzaminacyjne 2023 i 2024 Wymaganie ogólne Wymagania szczegółowe I. Wykorzystanie i tworzenie informacji. IV. Znajomość zasad i procedur demokracji. 6. Naród, ojczyzna i mniejszości narodowe. Zdający: 1) przedstawia dwie koncepcje narodu:
Miejsce na naklejkę z kodem szkoły dysleksja MWO-P1A1P-062 EGZAMIN MATURALNY Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE Arkusz I ARKUSZ I MAJ ROK 2006 POZIOM PODSTAWOWY Czas pracy 120 minut Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 20 stron (zadania 1 - 25). Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. 2. Rozwiązania zadań zamieść w miejscu na to przeznaczonym. 3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy przekreśl. 5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie. 6. Wypełnij tę część karty odpowiedzi, którą koduje zdający. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla egzaminatora. 7. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL. pola odpowiadające cyfrom numeru PESEL. Błędne Zamaluj zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz właściwe. Życzymy powodzenia! Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 100 punktów Wypełnia zdający przed rozpoczęciem pracy PESEL ZDAJĄCEGO KOD ZDAJĄCEGO 2 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I Zadanie 1. (2 pkt) Podkreśl dwie cechy współczesnego państwa. A) Organizacja polityczna B) Organizacja internacjonalistyczna C) Organizacja terytorialna D) Organizacja eksterytorialna E) Organizacja dobrowolna Zadanie 2. (1 pkt) Wybierz stwierdzenie, które odpowiada prawnej ocenie opisanej sytuacji. § 2. Kto bez zgody osoby uprawnionej uzyskuje cudzy program komputerowy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Opis sytuacji Janek ściągnął z Internetu nową grę komputerową wraz z kodem, który umożliwia instalację i uruchomienie programu bez kupna wymaganej licencji. Dziewczyna Janka odmówiła grania w tę grę. Stwierdziła, że została ona zdobyta w sposób bezprawny. Janek poczuł się dotknięty tą uwagą, uznając, że ceny gier komputerowych są zbyt wysokie, by kupować je legalnie. A) Janek zdobył program i kod umożliwiający jego instalację bez kupna licencji od autora, w związku z czym odniósł konkretną korzyść majątkową. B) Janek uzyskał program, który nie był cudzy, skoro można go było bez problemu zdobyć w Internecie. C) Janek zdobył program i kod umożliwiający jego instalację bez kupna licencji od autora, ale ponieważ program i kod był powszechnie dostępny do ściągnięcia w Internecie nie odniósł on specjalnej korzyści majątkowej. Zadanie 3. (4 pkt) Podkreśl skróty czterech nazw organizacji międzynarodowych, których członkiem jest lub była Polska. A) APEC B) CEFTA C) NATO D) OPA E) ASEAN F) NAFTA G) OBWE H) UE Zadanie 4. (1 pkt) Podkreśl nazwę dokumentu stanowiącego podstawę prawną powołania i funkcjonowania Organizacji Narodów Zjednoczonych. A) Karta Atlantycka B) Deklaracja Narodów Zjednoczonych C) Karta Narodów Zjednoczonych D) Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I 3 Zadanie 5. (1 pkt) Uporządkuj hierarchicznie, Rzeczypospolitej Polskiej. A) Rozporządzenia B) Ustawy C) Konstytucja RP Odp.: 1........... 2............ 3............. od najważniejszego, źródła prawa powszechnego Zadanie 6. (1 pkt) Uporządkuj chronologicznie pełnienie funkcji Prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej przez następujące osoby: A) Waldemar Pawlak B) Tadeusz Mazowiecki C) Jan Olszewski D) Jan Krzysztof Bielecki Odp.: 1........... 2............ 3............. 4.............. Zadanie 7. (4 pkt) Przyporządkuj zasadom państwa demokratycznego (1 - 4) odpowiadające im zapisy w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. (A - E). 1) Zasada suwerenności narodu 2) Zasada państwa prawa 3) Zasada podziału władzy 4) Zasada pluralizmu politycznego A) ,,Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na [...] równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej." B) ,,Rzeczpospolita Polska jest państwem jednolitym." C) ,,Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych." D) ,,Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu." E) ,,Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa." Odp.: 1........... 2............ 3............. 4.............. Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 1. 2 2. 1 3. 4 4. 1 5. 1 6. 1 7. 4 4 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I Zadanie 8. (7 pkt) Zaznacz te zdania, które są zgodne z zasadami wprowadzanymi przez Konstytucję RP z 2 kwietnia 1997 roku, wpisując przy nich TAK, a w wypadku zdań niezgodnych, wpisz NIE. Zdania 1. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. 2. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym. 3. Obywatel polski nie może utracić obywatelstwa polskiego ani się go zrzec. 4. Nikt nie może być poddany torturom ani okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu i karaniu. 5. Obywatel bezprawnie pozbawiony wolności nie ma prawa do odszkodowania. 6. Każdemu zapewnia się wolność sumienia i religii. 7. Odpowiedzialności karnej podlega ten, kto dopuścił się czynu zabronionego przez ustawę obowiązującą w chwili aresztowania. TAK/NIE Zadanie 9. (4 pkt) Do podanych zadań lub uprawnień instytucji Unii Europejskiej (A - D) przyporządkuj ich nazwy (1 - 5). A) Wypracowuje i koordynuje politykę wewnętrzną i zagraniczną UE, zawiera umowy międzynarodowe. B) Jest głównym organem zarządzającym i wykonawczym Wspólnot Europejskich, reprezentuje ich interesy oraz koordynuje działania Wspólnot, realizuje postanowienia zawarte w traktatach i aktach prawnych. C) Ma prawo uchwalania budżetu, ma prawo przyjmowania nowych członków oraz zatwierdzania układów stowarzyszeniowych, kontroluje pracę Komisji Europejskiej. D) Zapewnia przestrzeganie prawa wspólnotowego, orzeka o zgodności aktów prawnych wydawanych przez instytucje Wspólnot z traktatami Wspólnot, rozpoznaje spory między państwami lub między Komisją Europejską i państwami założycielskimi. Jego orzeczenia są bezpośrednio wykonywane w państwach członkowskich. 1) Komisja Europejska 2) Europejski Trybunał Sprawiedliwości 3) Parlament Europejski 4) Trybunał Rewidentów Księgowych (Obrachunkowy) 5) Rada Unii Europejskiej A) - ..... B) - ..... C) - ..... D) - ..... Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I 5 Zadanie 10. (3 pkt) Rozwiń skróty nazw partii i ugrupowań politycznych. AWS -............................................................................................................. SDPL -........................................................................................................ UPR -......................................................................................................... Zadanie 11. (5 pkt) Jednym z najważniejszych problemów społecznych współczesnej Polski jest brak wystarczającej liczby miejsc pracy. Podaj nazwę tego zjawiska i jego przyczyny kulturowo - społeczne, ekonomiczno - gospodarcze, prawne i polityczne. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 8. 7 9. 4 10. 3 11. 5 6 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I Zadanie 12. (2 pkt) Wymień dwa sposoby bezpośredniego udziału w sprawowaniu władzy przez obywateli we współczesnym państwie demokratycznym. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. Zadanie 13. (2 pkt) Podaj pełną nazwę dwóch organizacji pozarządowych działających w Polsce. .................................................................................................................. .................................................................................................................. Zadanie 14. (1 pkt) Uzupełnij schemat, wpisując w odpowiednie miejsca diagramu litery przypisane poszczególnym jego elementom. 1...E... 2............ 3.......... 4.......... 5.......... A) Rodzina B) Społeczność lokalna C) Grupa towarzyska D) Społeczeństwo E) Człowiek Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I 7 Zadanie 15. (2 pkt) Wyjaśnij zalety ordynacji proporcjonalnej. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. Zadanie 16. (1 pkt) Napisz, co jest podstawową jednostką terytorialną we współczesnej Polsce. .................................................................................................................. Zadanie 17. (4 pkt) Uzupełnij schemat struktury organów wymiaru sprawiedliwości w Polsce. ORGANY WŁADZY SĄDOWNICZEJ Trybunał Stanu Sąd Najwyższy Wojewódzki Sąd Administracyjny Sąd Okręgowy Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 12. 2 13. 2 14. 1 15. 2 16. 1 17. 4 8 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I Zadanie 18. (4 pkt) Nazwij problemy współczesnego świata, które zostały przedstawione na rysunkach Szymona Kobylińskiego i Plantu. Szymon Kobyliński, Mówiąc między nami,1982 Szymon Kobyliński, Mówiąc między nami,1982 A).................................................. B)................................................ Plantu, Bój to jest nasz ostatni, 1993, s. 219 Szymon Kobyliński, Mówiąc między nami,1982 C) ................................................... D) ............................................... Zadanie 19. (6 pkt) Na podstawie tabeli i wykresu oraz wiedzy własnej wykonaj polecenia ( Tabela Liczba poszczególnych rodzajów przestępstw w Polsce Rodzaj przestępstwa 1. Zabójstwo 2. Udział w bójce lub pobicie 3. Uszkodzenie ciała 4. Kradzież 2000 r. 2001 r. 2002 r. 2003 r. 2004 r. 1 269 14 363 18 429 309 846 1 325 14 369 16 968 314 820 1 188 14 194 16 775 314 929 1 039 14 010 15 669 336 143 980 14 338 15 814 339 086 Źródło danych: Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I 9 Wykres Wykrywalność poszczególnych rodzajów przestępstw w Polsce (dane w procentach) 100 95 90 85 80 75 70 65 60 55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 21,5 21,7 21,2 19,9 77,4 77,6 77,2 77,4 75,8 89,7 87 87,5 88,6 89,4 89,1 87,5 87,9 90,8 87,8 19,8 2000 2001 2002 2003 2004 Zabójstwo Udział w bójce lub pobiciu Uszkodzenie ciała Kradzież Źródło danych: (1 pkt) Porównaj liczbę przestępstw przeciwko zdrowiu i życiu człowieka oraz liczbę kradzieży popełnionych w roku 2000 i w roku 2004. Napisz, jakie dostrzegasz zmiany. ....................................................................................................................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 18. 4 10 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I (1 pkt) Podaj, w którym roku i jakich przestępstw popełniono najwięcej. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... (1 pkt) Napisz, w którym roku i w jakiej kategorii przestępstw wykrywalność była największa. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... (1 pkt) Napisz, w jakiej kategorii przestępstw nastąpił największy spadek wykrywalności . ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... (2 pkt) Na podstawie materiałów źródłowych i wiedzy własnej wyjaśnij, dlaczego występuje tak poważna różnica w wykrywalności między przestępstwami przeciwko życiu i zdrowiu a kradzieżą. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 20. (4 pkt) Przyporządkuj wymienione przyczyny niepowodzeń prawidłowego funkcjonowania systemu prawnego (oznaczone literami A - E) do opisanych sytuacji. (o numerach 1 - 4) - F. A) B) C) D) E) Formułowanie praw w sposób niezrozumiały Niemożność sformułowania prawa w ogóle Stanowienie praw sprzecznych Nieopublikowanie lub nieudostępnianie praw poddanym Zbyt częste modyfikowanie przepisów prawnych Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I 11 Rex wstąpił na tron pełen reformatorskiego zapału. Sądził, że największe niepowodzenia spotkały jego poprzedników w dziedzinie prawa. Od wielu pokoleń system prawny nie uległ żadnej zasadniczej reformie. 1. Pierwszy oficjalny krok, jaki uczynił, był dramatyczny, ale jednak pomyślny. Ogłosił poddanym natychmiastowe zniesienie wszystkich obowiązujących praw, a następnie zabrał się do pisania nowego kodeksu. Wykształcenie zdobyte podczas indywidualnych lekcji udzielanych przez kolejne guwernantki okazało się, niestety, pełne luk. Wyszło na jaw, że niezdolny jest do najprostszych nawet uogólnień. Chociaż nie brak mu było pewności, gdy rozstrzygać musiał poszczególne spory, to sformułowanie uzasadnienia czy jakiegokolwiek orzeczenia przekraczało całkowicie jego możliwości. Ogłosił poddanym, że odtąd sam pełnić będzie funkcję sędziego we wszystkich konfliktach. Miał nadzieję, że w nawale rozmaitych konkretnych spraw jego umiejętność uogólniania rozwinie się, i zdoła sformułować system przepisów, które dadzą się połączyć w kodeks. Niestety, kiedy wydał setki orzeczeń, ani jego poddani, ani on sam nie potrafili dopatrzyć się w nich żadnego wspólnego schematu. 2. Po tym niepowodzeniu Rex zdał sobie sprawę, że trzeba zacząć od nowa. Postanowił zatem wysłuchać wykładów o uogólnianiu. Wzmocniwszy w ten sposób swe intelektualne siły, powrócił do idei projektu kodeksu i po wielu godzinach samotnej pracy ogłosił poddanym, że opracował kodeks i odtąd kierować się nim będzie wydając orzeczenia, ale na razie kodeks pozostanie tajemnicą państwową, znać go będzie tylko on i jego pisarz. Ten przemyślny plan bynajmniej nie zachwycił jego poddanych. Stwierdzili oni, że jest rzeczą dla każdego nader niedogodną, by jego sprawa sądzona była według praw, z którymi nie sposób się zapoznać.[...] 3. Zrozumiał teraz, że nie obejdzie się bez ogłoszenia kodeksu stwierdzającego, jakie prawa będą stosowane przy rozstrzyganiu przyszłych spraw. Pobierając nadal lekcje uogólniania, pilnie pracował nad kodeksem i wreszcie zapowiedział jego rychłe ogłoszenie. Konsternacja wśród poddanych była jednak ogromna, kiedy nowy kodeks stał się dostępny. Okazało się, że jest szczytem niejasności. Znawcy prawa orzekli, że nie ma w nim ani jednego zdania, które byłoby zrozumiałe dla zwykłego obywatela lub wykształconego prawnika. Przed pałacem królewskim pojawiła się demonstracja z transparentami, na których widniało: ,,Jak można stosować się do praw, których nikt nie może zrozumieć?!" 4. Kodeks szybko wycofano. Rex doszedł wreszcie do wniosku, że potrzebuje pomocy, kazał grupie prawników zrewidować kodeks. Zalecił, by nic w nim nie zmieniali, lecz wyrazili wszystko w sposób zrozumiały. Nowy dokument okazał się szczytem przejrzystości, ale kiedy zaczęto go studiować przekonano się, że wprowadzona ścisłość i uporządkowanie ujawniły ogrom sprzeczności. Znów odbyła się demonstracja z transparentami: ,,Tym razem wszystko jest jasne - aż za bardzo!" L. L. Fuller, Moralność prawa, Warszawa 2004 Odp.: 1........... 2............ 3............. 4.............. Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 19. 6 20. 4 12 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I Zadanie 21. (4 pkt) Na podstawie wybranych fragmentów ustawy z dnia 6 czerwca 1997 Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553) wykonaj polecenia ( Art. 1. § 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. § 2. Nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. § 3. Nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.[...] Art. 3. Kary oraz inne środki przewidziane w tym kodeksie stosuje się z uwzględnieniem zasad humanitaryzmu, w szczególności z poszanowaniem godności człowieka.[...] Art. 7. § 1. Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem. § 2. Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą. § 3. Występkiem jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.[...] Art. 32. Karami są: 1) grzywna, 2) ograniczenie wolności, 3) pozbawienie wolności, 4) 25 lat pozbawienia wolności, 5) dożywotnie pozbawienie wolności.[...] Art. 39. Środkami karnymi są: 1) pozbawienie praw publicznych, 2) zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania prowadzenia określonej działalności gospodarczej, 3) zakaz prowadzenia pojazdów, 4) przepadek przedmiotów, 5) obowiązek naprawienia szkody, 6) nawiązka, 7) świadczenie pieniężne, 8) podanie wyroku do publicznej wiadomości.[...] (1 pkt) Wymień kategorie przestępstw. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... określonego zawodu Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I 13 (1 pkt) Napisz, jakimi zasadami powinny kierować się osoby stosujące karę. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... (2 pkt) Wymień kary i środki karne polegające na bezpośrednim obciążeniu majątku. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 22. (8 pkt) Po przeczytaniu tekstu wypisz numery zdań, w których przedstawiono fakty oraz numery zdań zawierających opinie. 1) Kupując kradzione, łamiesz Dekalog. 2) Jak wskazują statystyki Komendy Głównej Policji, dwie trzecie przestępstw w Polsce to drobne kradzieże. 3) Tych kradzieży boimy się najbardziej. 4) Boimy się o zdrowie i życie, bo kradzież staje się coraz bardziej prymitywna i brutalna. 5) Badania PBS wskazują, że czterech na pięciu obywateli domaga się zaostrzenia kar. 6) Jednak wielu spośród nich dziś, jutro w warsztacie, na bazarze, u znajomego trafi niewiarygodną okazję i kupi kolejną kradzioną rzecz. 7) Wielu nie zadrży przy tym ręka, a tylko niektórym przejdzie przez głowę refleksja, że biorą udział w zwykłym draństwie. 8) W ten sposób - kupując kradzione - obywatele wspierają pospolite złodziejstwo i podziemny rynek zrabowanych towarów. Na podstawie: Igor Miecik, Nie kupuj kradzionego, ,,Polityka", 36 (2314), Warszawa 2001 r., s. 3-9. Fakty ............................................ Opinie ............................................ Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 21. 4 22. 8 14 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I Zadanie 23. (4 pkt) Przeczytaj tekst i na jego podstawie oraz na podstawie wiedzy własnej wykonaj polecenia ( [...] PROTOKÓŁ NR 6 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, dotyczący zniesienia kary śmierci Państwa-Członkowie Rady Europy [...] uzgodniły, co następuje: Artykuł 1 Zniesienie kary śmierci Znosi się karę śmierci. Nikt nie może być skazany na taką karę ani nie może nastąpić jej wykonanie. Artykuł 2 Kara śmierci w czasie wojny Państwo może przewidzieć w swoich ustawach karę śmierci za czyny popełnione podczas wojny lub w okresie bezpośredniego zagrożenia wojną; kara ta będzie stosowana jedynie w przypadkach przewidzianych przez te ustawy i zgodnie z ich postanowieniami. Państwo zawiadomi Sekretarza Generalnego Rady Europy o odpowiednich postanowieniach tych ustaw.[...] Artykuł 7 Podpisanie i ratyfikacja Niniejszy protokół jest otwarty do podpisu dla Państw-Członków Rady Europy, sygnatariuszy Konwencji. Podlega on ratyfikacji, przyjęciu lub zatwierdzeniu.[...] Sporządzono w Strasburgu dnia 28 kwietnia 1983 r. [...] Po zapoznaniu się z powyższym protokołem, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że: - został on uznany za słuszny, zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nim zawartych, - jest on przyjęty, ratyfikowany i potwierdzony, - będzie on niezmiennie zachowywany. Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej. Dano w Warszawie dnia 18 października 2000 r. (1 pkt) Wyjaśnij, dlaczego w Polsce nie stosuje się kary śmierci wobec sprawców zbrodni. ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... ............................................................................................................... Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I 15 (1 pkt) Napisz, w jakich okolicznościach przytoczony protokół dopuszcza stosowanie kary śmierci. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. (1 pkt) Napisz, jakie konsekwencje prawne powstają w wyniku ratyfikacji umowy międzynarodowej. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. (1 pkt) Podaj nazwę organu państwa, który ratyfikował Protokół nr 6 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, dotyczący zniesienia kary śmierci. .................................................................................................................. Zadanie 24. (10 pkt) Przeczytaj zamieszczony poniżej tekst i wykonaj polecenia ( O jakości prawa Warunkiem funkcjonowania państwa prawa jest odpowiedni poziom kultury prawnej i świadomości prawnej społeczeństwa. Możemy mieć doskonałe prawo i znakomite instytucje publiczne, jednak nie będą stąd płynęły żadne pozytywne efekty, jeśli owe instytucje i prawo nie natrafią na właściwe otoczenie społeczne, na tych, którzy jako adresaci prawa prawo to rozumieją i przejawiają wolę jego akceptowania oraz na tych, którzy - będąc wykonawcami prawa czynić to będą w dobrej wierze, z przekonaniem służenia innym, a nie wyłącznie swym własnym partykularnym interesom. Prawo w państwie prawa ma stać się instrumentem wolności, skutecznie przeciwdziałającym arbitralności, nieprzewidywalności, niepewności działań organów władzy publicznej. Ma ono wyrażać podstawowe wartości, jakimi kieruje się społeczeństwo, rozstrzygać konflikty, jakie na tle realizacji tych wartości powstają, oraz stanowić skuteczny instrument wyrażania własnych interesów przez poszczególne osoby i grupy. Wypada skonstatować, że żyjemy od kilkunastu lat w państwie prawa, a to już - samo przez się narzuca pewien sposób myślenia o roli prawa i państwa oraz sposobie jego funkcjonowania, a przede wszystkim o zasadzie, jakiej podporządkowane są relacje pomiędzy władzą publiczną a jednostką. Nie wystarczy rozumieć i wiedzieć, czym są poszczególne regulacje prawne, jaki jest ich sens. W państwie prawa trzeba przede wszystkim znać całą strukturę, metodę, wedle której cała ta skomplikowana maszyneria funkcjonuje. Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 23. 4 16 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I Wielkość i urok państwa prawa polega na tym, że prawo pisane przez duże ,,P" wyznacza rolę i status prawa pisanego przez małe ,,p" i że w konsekwencji w sam system zostały wpisane mechanizmy samoobrony i usuwania patologii. Ten system może zadziałać jednak tylko wtedy, kiedy dla jego uczestników zrozumiała jest wewnętrzna zasada, konstrukcja i aksjologia systemu. Tylko ci prawnicy, którzy rozumieją istotę państwa prawa, będą w stanie zapewnić korzystanie z przynoszonych przez taki model benefitów (dobrodziejstw). Dzisiaj trudno sobie wyobrazić kompetentnego jurystę (prawnika), który przy nawet bardzo dogmatycznie zawikłanych problemach nie usiłowałby spojrzeć na uprawianą przez siebie dziedzinę z perspektywy norm ponadustawowych, ogólnych zasad i wartości systemu. Ocena konstytucyjności prawa nie jest bowiem już dzisiaj (i nawet nie powinna być) wyłącznym zadaniem sądu konstytucyjnego, ale jeśli ma funkcjonować realnie w systemie, wymaga zaangażowania po stronie każdego, kto prawem się zajmuje i podejmuje decyzje o jego stosowaniu.[...] Owa szersza perspektywa oglądu obowiązującego prawa to, co nazywa się promieniowaniem konstytucji na wszystkie dziedziny prawa staje się wielką szansą i może prowadzić' do stopniowej ewolucji całego systemu w kierunku sprzyjającym bardziej ludziom, ich wolności i potrzebom. M. Safjan, Prawa Polska, Warszawa 2005 (3 pkt) Napisz, jakimi zasadami, według autora, powinni kierować się funkcjonariusze publiczni, zarówno adresaci, jak i wykonawcy prawa (podaj trzy przykłady). ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... (3 pkt) Napisz, jakie są zadania prawników w państwie prawa (wymień trzy). ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I 17 ....................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... (4 pkt) Wyjaśnij, jak rozumiesz twierdzenie autora, że w państwie prawa prawo przez duże ,,P" wyznacza rolę i status prawa pisanego przez małe ,,p". ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 25. (15 pkt) Napisz list otwarty do redakcji, w którym przedstawisz i uzasadnisz swoje stanowisko w sprawie toczącej się dyskusji na temat zaostrzenia kar jako sposobu walki z przestępczością. W liście zwróć szczególną uwagę na aspekty prawne, polityczne, społeczne i ekonomiczne. Wykorzystaj materiały źródłowe (co najmniej trzy), które zostały zamieszczone w teście. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 24. 10 18 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I 19 ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba pkt egzaminator! Uzyskana liczba pkt 25. 15 20 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Arkusz I Brudnopis (nie podlega ocenie) Komisje Egzaminacyjne - dane teleadresowe Centralna Komisja Egzaminacyjna kod: 00-190miejscowość: Warszawaadres: ul. Józefa Lewartowskiego 6kontakt tel.: (22) 53-66-500fax: (22) 53-66-504e-mail: ckesekr@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Gdańsku kod: 80-874miejscowość: Gdańskadres: ul. Na Stoku 49kontakt tel.: (58) 32-05-590fax: (58) 32-05-591e-mail: komisja@ pracy: - 191687916NIP: 583-26-08-016 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie kod: 43-600miejscowość: Jaworznoadres: ul. Mickiewicza 4kontakt tel.: (32) 78-41-601fax: (32) 78-41-608e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie kod: 31-978miejscowość: Krakówadres: os. Szkolne 37kontakt tel.: (12) 68-32-101fax: (12) 68-32-100e-mail: oke@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łodzi kod: 94-203miejscowość: Łódźadres: ul. Praussa 4kontakt tel.: (42) 63-49-133fax: (42) 63-49-154e-mail: komisja@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łomży kod: 18-400miejscowość: Łomżaadres: ul. Nowa 2kontakt tel.: (86) 21-64-495fax: (86) 473-71-20e-mail: sekretariat@ pracy: 8 - 16 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu kod: 61-655miejscowość: Poznańadres: ul. Gronowa 22kontakt tel.: (61) 85-40-160fax: (61) 85-21-441e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Warszawie kod: 00-844miejscowość: Warszawaadres: ul. Grzybowska 77kontakt tel.: (22) 45-70-335fax: (22) 45-70-345e-mail: info@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu kod: 53-533miejscowość: Wrocławadres: ul. Zielińskiego 57kontakt tel.: (71) 78-51-894fax: (71) 78 -51-866e-mail: sekretariat@ pracy: 8-16REGON: 931982940NIP: 895-16-60-154
Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Kryteria oceniania odpowiedzi – poziom podstawowy 2 Zadanie 1. (0–3) Obszar standardów Opis wymagań Wiadomości i rozumienie Ideologie i doktryny polityczne (I.6) Poprawna odpowiedź: A. prawda B. fałsz C. prawda 3 p. – za wskazanie trzech poprawnych elementów odpowiedzi
Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny (C) CKE 2010 WPISUJE ZDAJĄCY KOD PESEL Miejsce na naklejkę z kodem EGZAMIN MATURALNY Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE POZIOM PODSTAWOWY MAJ 2011 Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 19 stron (zadania 1 - 30). Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. 2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym zadaniu. 3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl. 5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie będą oceniane. 6. Na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejkę z kodem. 7. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla egzaminatora. Czas pracy: 120 minut Liczba punktów do uzyskania: 100 MWO-P1_1P-112 2 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy Zadanie 1. (2 pkt) Uzupełnij tekst, wpisując w odpowiednie miejsca określenia rodzajów demokracji. Jeśli decyzje podejmują przedstawiciele społeczeństwa wybrani w wolnych wyborach, to mówimy o demokracji (A) ................................................ . Referendum, inicjatywa ludowa i weto ludowe to formy demokracji (B) ..................................................................................... . Zadanie 2. (2 pkt) Na podstawie artykułu 34 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i własnej wiedzy wykonaj polecenia. Obywatelstwo polskie nabywa się przez urodzenie z rodziców będących obywatelami polskimi. A. Nazwij zasadę nabywania obywatelstwa określoną w powyższym przepisie prawnym. ....................................................................................................................................................... B. Podaj konstytucyjną nazwę organu uprawnionego do nadawania polskiego obywatelstwa. ....................................................................................................................................................... Zadanie 3. (3 pkt) Określ, do której funkcji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej należą podane kompetencje. Odpowiedzi wybierz spośród: prawodawcza, ustrojodawcza, kreacyjna, kontrolna. A. powoływanie Rzecznika Praw Obywatelskich (za zgodą Senatu) .................................................................................................................. B. składanie interpelacji i zapytań poselskich .................................................................................................................. C. uchwalanie ustawy budżetowej .................................................................................................................. Zadanie 4. (2 pkt) Do każdego rodzaju wyborów dopisz stosowane w nich zasady wyborcze. Odpowiedzi wybierz spośród: powszechność, równość, bezpośredniość, proporcjonalność, tajność głosowania. W punkcie A i B niektóre zasady wyborcze mogą się powtarzać. A. wybory do Senatu RP: ........................................................................................................... ...................................................................................................................................................... B. wybory Prezydenta RP: ......................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy 3 Zadanie 5. (2 pkt) Wydarzenie chronologicznie pierwsze zaznacz w tabeli literą P, a wydarzenie chronologicznie ostatnie - literą O. Wydarzenie A. B. C. D. powołanie rządu Tadeusza Mazowieckiego referendum uwłaszczeniowe uchwalenie obowiązującej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wybór Lecha Wałęsy na urząd Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Chronologia Zadanie 6. (6 pkt) Do opisów ideologii politycznych dopisz ich nazwy oraz imiona i nazwiska przedstawicieli. Odpowiedzi wybierz spośród podanych poniżej. nazwy ideologii: anarchizm, konserwatyzm, liberalizm, socjaldemokracja przedstawiciele: Michaił Bakunin, Eduard Bernstein, Edmund Burke, Karl R. Popper A. Zakłada ograniczenie do minimum funkcji państwa w sferze gospodarki i poszerzenie zakresu wolności jednostki. Według niej istnieją przyrodzone, odwieczne prawa człowieka, których żadna władza nie może naruszać. Ceni indywidualizm oraz uznaje równość wszystkich ludzi wobec prawa. nazwa ideologii - ................................................. przedstawiciel - ................................................... B. Opiera się na przekonaniu, że podstawowym zagrożeniem dla wolności człowieka i jego rozwoju jest istnienie wszelkiej organizacji państwowej. Głosi koncepcję budowy bezpaństwowych struktur życia społecznego, które byłyby wolnymi wspólnotami. Dopuszcza terror w działaniach skierowanych przeciwko władzy. nazwa ideologii - ................................................. przedstawiciel - ................................................... C. Głosi konieczność ochrony istniejącego porządku społeczno-gospodarczego oraz zachowywania i umacniania tradycyjnych wartości. Podkreśla, że podstawą ładu jest hierarchiczny układ społeczny, własność prywatna i silna władza państwowa. Dopuszcza przeobrażenia o charakterze ewolucyjnym. nazwa ideologii - ................................................. przedstawiciel - ................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba punktów egzaminator Uzyskana liczba punktów 1. 2 2. 2 3. 3 4. 2 5. 2 6. 6 4 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy Zadanie 7. (4 pkt) Na podstawie wykresu wykonaj polecenia. Charakterystyka poglądów elektoratów głównych partii politycznych w Polsce Konserwatyzm światopoglądowy 0,9 0,8 0,7 0,6 PiS 0,5 0,4 0,3 PSL Etatyzm 0,2 0,1 0,0 -0,5 -0,4 -0,3 -0,2 -0,1 0,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 -0,1 -0,2 -0,3 -0,4 -0,5 Liberalizm ekonomiczny PO SLD -0,6 Liberalizm światopoglądowy Na podstawie: Elektoraty głównych partii politycznych: charakterystyka poglądów, Komunikat z badań CBOS BS/138/2009. -0,7 A. Porównaj poglądy elektoratu PiS i PO. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... B. Określ, który z elektoratów w najmniejszym stopniu przychyla się do doktryny interwencjonizmu gospodarczego. ....................................................................................................................................................... C. Wiedząc, że elektorat PiS identyfikuje się jako prawicowy, zaś SLD - jako lewicowy, określ, które z przedstawionych na wykresie założeń ideologicznych decyduje o podziale lewica-prawica w świadomości polskich wyborców. ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy 5 Zadanie 8. (2 pkt) Zaznacz dwa zdania prawdziwe, wpisując obok każdego z nich znak ,,X". A. B. C. D. Zdanie Postępowanie sądowe w Rzeczypospolitej Polskiej jest co najmniej dwuinstancyjne. Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzyga w Rzeczypospolitej Polskiej spory kompetencyjne pomiędzy naczelnymi organami państwa. Sędziowie są powoływani przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Trybunału Konstytucyjnego. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują: Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. Zadanie 9. (2 pkt) Uzupełnij tabelę, zaznaczając po trzy uprawnienia przysługujące w toku procesu ustawodawczego wskazanym organom władzy Rzeczypospolitej Polskiej. W odpowiednie miejsca wstaw znak ,,X". Uprawnienie A. B. C. D. prawo inicjatywy ustawodawczej prawo weta zawieszającego możliwość odesłania ustawy do Trybunału Konstytucyjnego możliwość wniesienia poprawek do ustawy po jej uchwaleniu przez Sejm RP Senat RP Prezydent RP Zadanie 10. (3 pkt) Do podanych przepisów prawnych dopisz właściwą gałąź (dziedzinę) prawa. A. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. prawo ............................................................ B. Organy administracji publicznej obowiązane są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli. prawo ............................................................ C. Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. prawo ............................................................ Nr zadania Wypełnia Maks. liczba punktów egzaminator Uzyskana liczba punktów 7. 4 8. 2 9. 2 10. 3 6 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy Zadanie 11. (2 pkt) Zaznacz dwa zdania prawdziwe, wpisując obok każdego z nich znak ,,X". Zdanie A. Kompetencje Rady Ministrów RP są regulowane przez prawo administracyjne. B. Ratyfikowana umowa międzynarodowa to powszechnie obowiązujące źródło prawa w Polsce. C. Sejm RP może uchwalać rozporządzenia. D. Stosunki majątkowe regulowane są w Polsce przez prawo cywilne. Zadanie 12. (4 pkt) Na podstawie fragmentów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wykonaj polecenia. Art. 229. W razie zewnętrznego zagrożenia państwa, zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów może wprowadzić stan wojenny na części albo na całym terytorium państwa. Art. W razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego, Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów może wprowadzić, na czas oznaczony, nie dłuższy niż 90 dni, stan wyjątkowy na części albo na całym terytorium państwa. Art. 232. W celu zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia Rada Ministrów może wprowadzić na czas oznaczony, nie dłuższy niż 30 dni, stan klęski żywiołowej na części albo na całym terytorium państwa. Przedłużenie tego stanu może nastąpić za zgodą Sejmu. A. Wymień rodzaje stanów nadzwyczajnych w Rzeczypospolitej Polskiej i do każdego z nich dopisz organ lub organy państwa uczestniczące w podejmowaniu decyzji o jego wprowadzeniu. Rodzaj stanu nadzwyczajnego Organ / organy państwa B. Określ, jaki rodzaj stanu nadzwyczajnego mógłby być wprowadzony na terenie województwa, w którym wylały rzeki, zostały zniszczone drogi, mosty oraz wiele budynków prywatnych i obiektów użyteczności publicznej. ...................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy 7 Zadanie 13. (3 pkt) Na podstawie artykułu 25 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i własnej wiedzy rozstrzygnij, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe. Wpisz w odpowiednie miejsca tabeli prawda lub fałsz. 1. Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione. 2. Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym. 3. Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego. 4. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem katolickim określają umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą Apostolską i ustawy. 5. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a innymi kościołami oraz związkami wyznaniowymi określają ustawy uchwalone na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów z ich właściwymi przedstawicielami. Zdanie A. B. C. Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a Polskim Autokefalicznym Kościołem Prawosławnym regulowane są ustawowo. Umowę międzynarodową określającą stosunki między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem katolickim nazywamy konkordatem. Rzeczpospolita Polska uznaje nadrzędność Kościoła katolickiego nad innymi kościołami i związkami wyznaniowymi. Prawda / Fałsz Zadanie 14. (3 pkt) Do podanych praw i wolności człowieka dopisz nazwę kategorii. Odpowiedzi wybierz spośród: prawa osobiste, prawa polityczne, prawa socjalne i kulturalne, prawa solidarnościowe, prawa proceduralne. A. wolność zrzeszania się; prawo do uczestnictwa w wyborach ....................................................................................................................................................... B. prawo do pokoju; prawo do bezpieczeństwa ekologicznego ....................................................................................................................................................... C. prawo do pracy; prawo do nauki ....................................................................................................................................................... Zadanie 15. (3 pkt) Podaj pełne polskie nazwy wymienionych organizacji międzynarodowych oraz nazwę państwa sąsiadującego z Polską, które należy do obu tych organizacji. A. OBWE - ................................................................................................................................. B. WNP - .................................................................................................................................... C. państwo należące do powyższych organizacji: ...................................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba punktów egzaminator Uzyskana liczba punktów 11. 2 12. 4 13. 3 14. 3 15. 3 8 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy Zadanie 16. (2 pkt) Uzupełnij tytuł mapy, wybierając właściwy rok spośród: 1990, 1991, 1992, 1993. Uzasadnij dokonany wybór. A. tytuł mapy: Polska i jej sąsiedzi w .................... roku B. uzasadnienie: .......................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 17. (3 pkt) Na podstawie tekstu i własnej wiedzy wykonaj polecenia. 9 maja 1950 roku minister spraw zagranicznych Francji przedstawił plan wspólnej z RFN koordynacji w zakresie produkcji węgla i stali oraz poddania przemysłu węglowego i stalowego tych państw ponadnarodowej kontroli. Współpraca miała być otwarta także dla innych państw. Na podstawie: J. Ruszkowski, E. Górnicz, M. Żurek, Leksykon integracji europejskiej, Warszawa 2004. A. Podaj imię i nazwisko polityka, którego dotyczy powyższy tekst. ....................................................................................................................................................... B. Podaj pełną polską nazwę organizacji, która powstała w efekcie realizacji przedstawionego w tekście planu, oraz nazwy niewymienionych w tekście dwóch państw założycielskich tej organizacji. organizacja: .................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... państwa założycielskie: ................................................................................................................ ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy 9 Zadanie 18. (3 pkt) Do każdego wydarzenia z zakresu integracji Polski ze strukturami Unii Europejskiej dopisz imię i nazwisko Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, za którego kadencji miało ono miejsce. Wydarzenie A. ratyfikacja Traktatu Lizbońskiego B. C. referendum ogólnokrajowe w sprawie ratyfikacji traktatu dotyczącego przystąpienia Polski do Unii Europejskiej złożenie wniosku o członkostwo Polski w Unii Europejskiej Prezydent RP Zadanie 19. (3 pkt) Wymień trzy prawa polityczne wynikające z obywatelstwa Unii Europejskiej. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. Zadanie 20. (1 pkt) Podkreśl nazwę zjawiska społecznego, którego przykładem jest postawa zaprezentowana w poniższym tekście. Z pochodzenia jestem Ormianinem. Urodziłem się w Bagdadzie. Dorastałem i wychowywałem się w USA. Jestem honorowym obywatelem Nowej Zelandii. A dzięki grze w zespole zjechałem cały świat. Trudno jest więc dookreślić, kim jestem naprawdę. Utożsamiam się z amerykańskim systemem wartości i dziedzictwem kulturowym. Ale też kocham różnorodność. Źródło: S. Tankian za: ,,Gazeta Wyborcza", A. ksenofobia B. megalomania narodowa C. monokulturowość D. wielokulturowość Nr zadania Wypełnia Maks. liczba punktów egzaminator Uzyskana liczba punktów 16. 2 17. 3 18. 3 19. 3 20. 1 10 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy Zadanie 21. (3 pkt) Do podanych nazw mniejszości narodowych lub etnicznych dopisz numery, którymi na mapie zaznaczono obszary ich zwartego zamieszkiwania. A. Białorusini ..................... B. Litwini ..................... C. Niemcy ..................... Zadanie 22. (4 pkt) Wybierz cztery zdania, w których zawarte są opinie. Wpisz w wyznaczone miejsce litery, którymi oznaczono te zdania. A. Mieliśmy już za sobą całą dekadę wolności i rozwijającego się rynku, ale praktycznego pożytku było z tego niewiele. B. Dostatek - największa obietnica rynku - był jeszcze przed nami. C. Zarabialiśmy wtedy średnio mniej niż dwie trzecie tego, co zarabiamy dziś. D. W 2000 r. zarabialiśmy konkretnie 655 zł (w cenach z 2005 r.) miesięcznie na członka rodziny, wobec 1047 zł w 2009 r. E. Niby byliśmy jeszcze przyzwyczajeni do biedy lat 80., ale boleśnie czuliśmy ciężar niedostatku. F. Prawie połowie z nas nie starczało na bieżące potrzeby (dziś twierdzi tak 28 proc.). G. Tylko kilkanaście procent było zadowolonych z sytuacji finansowej rodziny (dziś 29 proc.). H. Społeczeństwo, które zaledwie 10 lat wcześniej osiągnęło historyczny sukces, było sfrustrowane i rozczarowane. Na podstawie: J. Czapiński, J. Żakowski, Szczęśliwa dekada, ,,Polityka", nr 29/2009. zdania zawierające opinie: Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy 11 Zadanie 23. (1 pkt) Podkreśl nazwę zjawiska społeczno-politycznego przedstawionego na rysunku. Źródło: A. alkoholizm B. klientelizm C. ochrona praw człowieka D. brutalizacja działań władzy Zadanie 24. (5 pkt) Na podstawie danych z wykresu i własnej wiedzy wykonaj polecenia. Źródło: Opinie o związkach zawodowych i dialogu społecznym, Komunikat z badań CBOS BS/2/2009. A. Wskaż zmianę w społecznej ocenie działalności związków zawodowych w latach 1994-1997. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... B. W którym okresie zarysowująca się tendencja zmian w społecznej ocenie działalności związków zawodowych wskazywała na spadek aprobaty dla ich działalności? Odpowiedzi wybierz spośród: 1994-1997, 1997-2000, 2000-2008. ....................................................................................................................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba punktów egzaminator Uzyskana liczba punktów 21. 3 22. 4 23. 1 12 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy C. Podaj podstawowy cel działania związków zawodowych. ....................................................................................................................................................... D. Podaj nazwy organizacji związkowych działających w Polsce, zrzeszających największą liczbę pracowników: ogólnokrajowego związku zawodowego: .............................................................................. ....................................................................................................................................................... ogólnokrajowego zrzeszenia (federacji) związków zawodowych: ........................................ ....................................................................................................................................................... Zadanie 25. (2 pkt) Uzupełnij tabelę dotyczącą klasyfikacji wybranych grup społecznych. We właściwe miejsca wpisz rodzaj grupy, uwzględniając charakter więzi społecznej (pierwotna lub wtórna) oraz typ organizacji wewnętrznej (formalna lub nieformalna). Grupa społeczna A. B. akcjonariusze w spółce akcyjnej koledzy z podwórka Charakter więzi społecznej Typ organizacji wewnętrznej Zadanie 26. (7 pkt) Na podstawie tabeli wykonaj polecenia. Codzienna aktywność społeczeństwa polskiego w 2008 roku (w procentach) Wybrane dziedziny aktywności życie rodzinne praca ochrona zdrowia edukacja życie religijne życie kulturalne działania społeczne polityka 18-24 lata 45 40 9 50 5 13 3 0 Wskazania respondentów według wieku 25-34 35-44 45-54 55-64 lata lata lata lata 69 77 79 71 73 80 59 37 14 17 29 54 12 7 3 1 4 7 10 9 5 6 8 5 1 3 6 7 1 1 3 2 65 lat i więcej 68 15 72 0 29 4 6 2 Na podstawie: Codzienna aktywność Polaków. Autoportret i obraz środowiska społecznego w latach 1988, 1998 i 2008, Komunikat z badań CBOS BS/134/2008. A. W której dziedzinie deklarowana aktywność rośnie wraz z wiekiem badanych? Przedstaw przyczynę powstałej zależności. dziedzina: ..................................................................................................................................... przyczyna: .................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy 13 B. Wskaż dwie kategorie wiekowe, w których największy odsetek deklaracji respondentów dotyczy pracy. ...................................................................................................................................................... C. W której dziedzinie deklarowana aktywność maleje wraz z wiekiem badanych? Przedstaw przyczynę powstałej zależności. dziedzina: ..................................................................................................................................... przyczyna: .................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... D. Uzasadnij, odwołując się do odpowiednich danych, że społeczeństwo polskie nie jest skoncentrowane na sprawach publicznych. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 27. (2 pkt) Na podstawie tekstu źródłowego wykonaj polecenia. Niezależnie od wieku, pozycji i poziomu umysłowego Amerykanie nieustannie się stowarzyszają. Mają nie tylko towarzystwa handlowe i przemysłowe [...], ale również mnóstwo innych: istnieją stowarzyszenia religijne i moralne, stowarzyszenia o poważnym i błahym charakterze, stowarzyszenia zajmujące się ogólnymi i bardzo szczegółowymi sprawami, stowarzyszenia wielkie i małe. Amerykanie stowarzyszają się w celu organizowania zabaw, tworzenia seminariów, budowania zajazdów, wznoszenia kościołów, rozpowszechniania książek, wysyłania misjonarzy na antypody. W ten właśnie sposób zakłada się w Ameryce szpitale, więzienia, szkoły. Źródło: A. Pawlicki, T. Merta, A. Pacewicz, Z demokracją na ty. Materiały pomocnicze, Warszawa 2006. 1. Spośród podanych poniżej zdań podkreśl to, które oddaje sens powyższego tekstu. A. Amerykanie mają skłonność do samoorganizacji społecznej. B. Cechą charakterystyczną obywateli USA jest prowadzenie działalności gospodarczej. C. Społeczeństwo amerykańskie cechuje wysoka religijność. D. Społeczeństwo Stanów Zjednoczonych prowadzi rozrywkowy tryb życia. 2. Spośród podanych niżej nazw zjawisk społecznych podkreśl tę, której nie dotyczy powyższy tekst. A. aktywność organizacji pozarządowych B. aktywność organizacji rządowych C. społeczeństwo obywatelskie D. stowarzyszanie się Nr zadania Wypełnia Maks. liczba punktów egzaminator Uzyskana liczba punktów 24. 5 25. 2 26. 7 27. 2 14 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy Zadanie 28. (4 pkt) Zdjęcia przedstawiają osoby znane z działalności w organizacjach pozarządowych niosących pomoc potrzebującym. Uzupełnij tabele z informacjami na ich temat. A. imię i nazwisko .................................................................................................... nazwa organizacji pozarządowej .................................................................................................... .................................................................................................... Źródło: B. imię i nazwisko .................................................................................................... nazwa organizacji pozarządowej .................................................................................................... .................................................................................................... Źródło: Zadanie 29. (2 pkt) Odwołując się do danych z wykresów, wskaż różnice dotyczące poczucia wpływu na sprawy państwa i sprawy własnej miejscowości. Wykres 1. Czy ludzie tacy jak Pan(i) mają wpływ na sprawy kraju? Źródło: Czy obywatele mają wpływ na sprawy publiczne?, Komunikat z badań CBOS BS/15/2008. Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy 15 Wykres 2. Czy ludzie tacy jak Pan(i) mają wpływ na sprawy swojego miasta / gminy? Źródło: Czy obywatele mają wpływ na sprawy publiczne?, Komunikat z badań CBOS BS/15/2008. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 30. (15 pkt) Rozważ, czy społeczeństwo polskie ma wpływ na sprawy publiczne w środowisku lokalnym. Uzasadniając swoje stanowisko, przedstaw po trzy formy aktywności społecznej i politycznej. Odwołaj się do materiałów źródłowych z zadań 26-29. CZYSTOPIS ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Nr zadania Wypełnia Maks. liczba punktów egzaminator Uzyskana liczba punktów 28. 4 29. 2 30. 15 16 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy 17 ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 18 Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie Poziom podstawowy 19 BRUDNOPIS Nr zad. 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Punkty 1 2 3 4 5 6 MWO-P1_1P-112 WYPE?NIA ZDAJ?CY PESEL Miejsce na naklejk? z nr PESEL WYPE?NIA EGZAMINATOR SUMA PUNKTÓW S 0 1 D 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 J 7 8 9 10 11 12 13 14 15 KOD EGZAMINATORA Czytelny podpis egzaminatora KOD ZDAJ?CEGO Komisje Egzaminacyjne - dane teleadresowe Centralna Komisja Egzaminacyjna kod: 00-190miejscowość: Warszawaadres: ul. Józefa Lewartowskiego 6kontakt tel.: (22) 53-66-500fax: (22) 53-66-504e-mail: ckesekr@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Gdańsku kod: 80-874miejscowość: Gdańskadres: ul. Na Stoku 49kontakt tel.: (58) 32-05-590fax: (58) 32-05-591e-mail: komisja@ pracy: - 191687916NIP: 583-26-08-016 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Jaworznie kod: 43-600miejscowość: Jaworznoadres: ul. Mickiewicza 4kontakt tel.: (32) 78-41-601fax: (32) 78-41-608e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie kod: 31-978miejscowość: Krakówadres: os. Szkolne 37kontakt tel.: (12) 68-32-101fax: (12) 68-32-100e-mail: oke@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łodzi kod: 94-203miejscowość: Łódźadres: ul. Praussa 4kontakt tel.: (42) 63-49-133fax: (42) 63-49-154e-mail: komisja@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łomży kod: 18-400miejscowość: Łomżaadres: ul. Nowa 2kontakt tel.: (86) 21-64-495fax: (86) 473-71-20e-mail: sekretariat@ pracy: 8 - 16 Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu kod: 61-655miejscowość: Poznańadres: ul. Gronowa 22kontakt tel.: (61) 85-40-160fax: (61) 85-21-441e-mail: sekretariat@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Warszawie kod: 00-844miejscowość: Warszawaadres: ul. Grzybowska 77kontakt tel.: (22) 45-70-335fax: (22) 45-70-345e-mail: info@ Okręgowa Komisja Egzaminacyjna we Wrocławiu kod: 53-533miejscowość: Wrocławadres: ul. Zielińskiego 57kontakt tel.: (71) 78-51-894fax: (71) 78 -51-866e-mail: sekretariat@ pracy: 8-16REGON: 931982940NIP: 895-16-60-154
Zadanie o treści: Przygotuj notatkę na temat trzech interwencji, które przeprowadził w ostatnim roku Rzecznik Praw Obywatelskich. Skorzystaj z dostępnych źródeł informacji. jest zadaniem numer 202323 ze wszystkich rozwiązanych w naszym serwisie zadań i pochodzi z książki o tytule Dziś i jutro , która została wydana w roku 2021.
Matura 2020: Wiedza o Społeczeństwie - poziom podstawowy [ Egzamin maturalny z Wiedzy o Społeczeństwie na poziomie podstawowym odbędzie się we wtorek, 16 czerwca o godzinie 14. Dokładnie o tej samej godzinie odbędzie się także egzamin z Wiedzy o Społeczeństwie na poziomie rozszerzonym. Do matury przystąpią uczniowie, których interesuje ta dziedzina nauki i to właśnie z nią wiążą swoją przyszłość - zarówno w ramach studiów jak i przyszłej pracy zawodowej. Egzamin maturalny z Wiedzy o społeczeństwie trwa 180 minut, czyli równe 3 godziny. W internecie pojawia się coraz więcej informacji na temat przecieków z WOS-u. Warto jednak pamiętać, że mogą być to nieprawdziwe treści zadań. CZYTAJ: Matura 2020: Przecieki maturalne. Co będzie na maturze z WOS-u? Lista "pewniaków"! [MATURA 2020 WOS, PRZECIEKI] Matura 2020: Odpowiedzi z Wiedzy o Społeczeństwie [ARKUSZE CKE] O godzinie 14 tegoroczni maturzyści przystąpią do egzaminu z Wiedzy o Społeczeństwie. W tym artykule znajdziecie odpowiedzi oraz arkusze, które pojawią się na stronie CKE. Pamiętajcie odświeżać nasz artykuł! Matura: zadania z WOS-u. Zobacz arkusze CKE z 2019 roku: Kiedy wyniki matur 2020? Wyniki matur 2020 powinny być znane do 11 sierpnia - zapewnia Centralna Komisja Egzaminacyjna. Ewentualne poprawki odbędą się we wrześniu, a ich wyniki uczniowie poznają do 30 września. Przypomnijmy, że tegoroczna sesja maturalna została przełożona ze względu na epidemię koronawirusa. Uczniowie I LO im. Bolesława Prusa w Siedlcach przed maturą z języka polskiego Matura z polskiego 2020. Jak poradzili sobie uczniowie z Rzeszowa?
PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO POZIOM PODSTAWOWY Arkusz egzaminacyjny I Czas pracy 110 minut Informacje 1. Proszę sprawdzić, czy arkusz zawiera 8 stron. Ewentualny brak należy zgłosić przewodniczącemu Zespołu Nadzorującego egzamin na sali. 2. Arkusz zawiera dwa tematy. Do opracowania można wybrać tylko jeden z nich.
Wiedza o społeczeństwie W tym dziale będziemy co tydzień publikować informacje, przykładowe pytania, schematy a także fakty, które mogą być przydatne dla osób, które w maju będą podchodzić do egzaminu dojrzałości właśnie z tego przedmiotu. Od roku szkolnego 2014/2015 egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie może być zdawany jako przedmiot dodatkowy wyłącznie jako rozszerzenie. To najważniejsza ze wszystkich zmian jakich dokonano w nowym systemie maturalnym, który zostaje wprowadzany dla tegorocznych maturzystów. Jakie zmiany poza tym? Jeśli chodzi o sam kształt matury określiłbym je raczej jako kosmetykę, która nie powinna mieć wpływu na poziom trudności. Inny jest czas trwania matury (tu przede wszystkim w porównaniu z uprzednio zdawanym poziomem podstawowym), bowiem potrwa ona bezwzględnie do 180 minut. Liczba zadań oscylować będzie wokół trzydziestu. Tradycyjnie już zadania będą występowały tak pojedynczo (jedno pytanie dotyczące danej tematyki), lub w wiązkach (kilka zadań dotyczących konkretnie obranego tematu). Co do zasady pytania mają za zadanie sprawdzać umiejętność myślenia naukowego, uzyskiwania i interpretowania informacji, czy też dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych. Pytania mogą być zarówno zamknięte, jak i otwarte z przewagą tych drugich. W poleceniu do każdego zadania występuje co najmniej jeden czasownik wskazujący czynność, jaką powinien wykonać zdający, aby poprawnie dane zadanie wykonać. Informator Komisji Egzaminacyjnej dość szczegółowo wskazuje abiturientowi możliwości przykładowych zadań. I tak: Oceń, czyli sformułuj (wydaj) opinię o zjawisku/wydarzeniu/procesie na podstawie własnej wiedzy i/lub materiału źródłowego. Porównaj, czyli wskaż podobieństwa i/lub różnice między wydarzeniami, procesami lub zjawiskami społecznymi. Nazwij dostrzeżone podobieństwa i/lub różnice. Rozstrzygnij, czyli zajmij stanowisko, czy podane informacje są prawdziwe/fałszywe; słuszne/niesłuszne; użyteczne/nieużyteczne itp. Rozważ, czyli podaj argumenty i kontrargumenty dla podanej tezy oraz oceń ich prawdziwość (słuszność). Scharakteryzuj, czyli opisz przebieg wydarzeń, procesów lub zjawisk z podaniem najważniejszych faktów, przyczyn, następstw, głównych uczestników. Udowodnij (uzasadnij), czyli przedstaw związki przyczynowo-skutkowe między podanymi zjawiskami/wydarzeniami/procesami, a także dobierz odpowiednie argumenty dowodzące prawdziwości podanej tezy. Wyjaśnij, czyli przedstaw rozumowanie, w którym na podstawie własnej wiedzy i/lub podanego materiału źródłowego oddasz sens podanego zjawiska/wydarzenia/procesu. Przedstaw fakty i/lub przyczyny/skutki działań ludzkich (jednostek, grup, instytucji), relacje/zależności między faktami/zjawiskami/procesami. Przedstaw przyczyny/skutki powstawania różnych interpretacji wydarzeń/zjawisk/procesów.
Gwarantujemy też, że z nami poprawicie swoje oceny na koniec roku, nauczyciel będzie zaskoczony waszą wiedzą i sprawnością w poruszaniu się po temacie, rodzice dumni, a Wy sami - bez stresu skończycie szkołę z zadowalającymi wynikami! Znajdziesz tu: zadania z WOSu, rozwiązania zadań WOS, ćwiczenia WOS, odpowiedzi oraz bazę wiedzy.
Z lekcji wiedzy o społeczeństwie można wynieść czasami więcej przydatnych w dorosłym życiu wiadomości, niż z innych szkolnych przedmiotów. Żeby lepiej zrozumieć struktury państwa i świat zróżnicowanego, nowoczesnego społeczeństwa, warto korzystać z solidnych materiałów dydaktycznych. Wiedza o społeczeństwie klasa 1 Wybór podręczników w zakresie podstawowym lub rozszerzonym najczęściej determinuje profil klasy. Humaniści zazwyczaj będą uczyć się z książek na poziomie rozszerzonym, pod kątem ewentualnej matury z tego przedmiotu. Jeśli uczniowie już w pierwszej klasie wiedzą już, że będą chcieli zdawać na kierunek studiów, gdzie pożądane są punkty z matury rozszerzonej lub po prostu fascynują ich zagadnienia z programu wiedzy o społeczeństwie – powinni wybrać takie podręczniki jak np. „W centrum uwagi 1 zakres rozszerzony” wydawnictwa Nowa Era. Seria ta jest bardzo popularna w klasach o profilu humanistycznym, ponieważ już od pierwszej klasy szkoły średniej dostępne są dodatkowe materiały dydaktyczne, jak np. maturalne karty pracy „W centrum uwagi”. Dzięki ćwiczeniom uczniowie udoskonalają umiejętności pracy z tekstami źródłowymi (co przydaje się także na maturze z języka polskiego), statystykami czy chociażby uczą się analizować popularne zwłaszcza w polityce satyrę czy felieton. Zestaw dodatkowych pomocy naukowych może uzupełniać atlas wiedzy o społeczeństwie, który może być źródłem szczegółowej wiedzy z WOS-u, a także znakomitym środkiem do ćwiczenia pracy z materiałem źródłowym. Analiza poszczególnych danych i statystyk to ważna umiejętność, która bez wątpienia przyda się podczas egzaminu dojrzałości. WOS „W centrum uwagi 2” Podstawa programowa wiedzy o społeczeństwie podzielona jest w większości przypadków podręczników na trzy części, zarówno dla liceum, jak i technikum. Zatem po przerobieniu materiału z podręcznika WOS „W centrum uwagi 1”, uczniowie mogą płynnie kontynuować naukę z książką „W centrum uwagi 2”. Druga część zawiera omówienie niezwykle istotnych dla każdego obywatela dokumentów, czyli Konstytucji RP oraz Konwencji o ochronie praw człowieka. Seria podręczników od Nowej Ery szczegółowo omawia każde zagadnienie, bez którego trudno potem o świadome decyzje polityczne czy chociażby dobry wynik na maturze. Ważnym atutem publikacji „W centrum uwagi 2 zakres rozszerzony” są liczne odniesienia oraz przykłady. Uczniowie zdecydowanie lepiej przyswajają informacje poparte sytuacjami, które często kojarzą z mediów, niż gdyby były to wyłącznie suche, podręcznikowe fakty. Kulturowe odniesienia są dziś ważnym elementem podstawy programowej, dlatego umiejętność łączenia faktów i wydarzeń to ważny aspekt nauki WOS-u. Matura z WOS-u Ostatni etap nauki WOS-u w szkole średniej to trzecia część podręcznika, a także coraz intensywniejsze przygotowania do egzaminu maturalnego. Dlatego poza podręcznikiem „W centrum uwagi 3”, warto sięgnąć także po maturalne karty pracy oraz różnego rodzaju vademeca dostępne na rynku wydawniczym. Jak już zostało wspomniane, dużym atutem serii „W centrum uwagi” jest dostępność kart pracy już od pierwszej klasy. To duże wsparcie dla uczniów na początku szkoły średniej, a dla przyszłych maturzystów zbiór dobrze opracowanych zagadnień, które mogą pojawić się na egzaminie dojrzałości. Naturalnie uczniowie, którzy zaczynali z podręcznikiem do wiedzy o społeczeństwie „W centrum uwagi 1” nie muszą ograniczać się wyłącznie do propozycji wydawnictwa Nowa Era. Bardzo dobre opracowania, które efektywnie skondensowały wiedzę z tego przedmiotu, przygotowały chociażby wydawnictwa Operon czy Zielona Sowa ze swoim „Vademecum maturzysty”. Z kolei wydawnictwo Difin opracowało wartościowy zbiór przykładowych testów maturalnych w książce „Wiedza o społeczeństwie. Testy maturalne. Poziom podstawowy i rozszerzony” Jak zatem widać, materiałów do nauki WOS-u nie brakuje, a dzięki przyswojeniu wiadomości z podręczników i obserwowaniu bieżącej sytuacji politycznej i społecznej w kraju i na świecie, można skutecznie przygotować się nie tylko do matury, ale przede wszystkim roli świadomego obywatela. Więcej artykułów znajdziecie na Empik Pasje w dziale Czytam. Zdjęcie okładkowe: źródło:
Ile trwa matura podstawowa, a ile rozszerzona w 2022 roku? Tegoroczni absolwenci będą zdawać egzaminy dojrzałości na poziomie podstawowym od 4 do 6 maja, a ostatnie egzaminy na poziomie rozszerzonym, zgodnie z harmonogramem, odbędą się 23 maja. Na wyniki trzeba będzie poczekać do 5 lipca 2022 r. Małgorzata Sztylińska-Kaczyńska.
Przypominamy, że matura z wiedzy o społeczeństwie rozpocznie się również 10 maja, o godzinie 14:00. Poniżej udostępniliśmy oficjalne arkusze CKE. Arkusz egzaminacyjny z biologii, poziom
Egzamin maturalny w roku 2023 oraz 2024 Język polski –poziom podstawowy Dla absolwentów 4-letniego liceum (od 2023 r.) i 5-letniego technikum (od 2024 r.) (Formuła 2023) Podstawa programowa Wymagania egzaminacyjne w 2023 i 2024 r. Czas trwania 240 minut 240 minut 70 60 Liczba punktów do uzyskania Liczba tekstów obowiązkowych
11 maja 2012. Wiedza o społeczeństwie: poziom podstawowy + kryteria oceniania. arkusz dla osób niesłyszących + kryteria oceniania. poziom rozszerzony + kryteria oceniania. Fizyka i astronomia: poziom podstawowy + kryteria oceniania. poziom rozszerzony + kryteria oceniania.
. t2j7wbvr13.pages.dev/592t2j7wbvr13.pages.dev/764t2j7wbvr13.pages.dev/794t2j7wbvr13.pages.dev/368t2j7wbvr13.pages.dev/349t2j7wbvr13.pages.dev/511t2j7wbvr13.pages.dev/413t2j7wbvr13.pages.dev/605t2j7wbvr13.pages.dev/833t2j7wbvr13.pages.dev/634t2j7wbvr13.pages.dev/16t2j7wbvr13.pages.dev/812t2j7wbvr13.pages.dev/916t2j7wbvr13.pages.dev/292t2j7wbvr13.pages.dev/535
egzamin maturalny z wiedzy o społeczeństwie poziom podstawowy
