🌀 Gdzie Jest Północ Na Mapie Polski

Geografia Gruzji. Z Wikipedii, wolnej encyklopedii. – dziedzina nauki zajmująca się badaniem. Gruzja jest niewielkim państwem (69 700 km²) zachodniej części Zakaukazia Morzem Czarnym, między łańcuchami Wielkiego Kaukazu. Położenie geograficzne i silnie urozmaicona rzeźba terenu sprawiają, że Gruzja jest bardzo zróżnicowana pod

Oczywiście chodzi tu też o to, jak wyznaczyć pozostałe kierunki główne, a nawet pośrednie jeśli ma się taką potrzebę. 1. Mech (glony, porosty) porasta pnie drzew od strony północnej, ponieważ jest to najmniej oświetlona i ogrzana strona drzewa (na naszej półkuli). Zatem rośliny te mogą spodziewać się większej wilgotności, którą lubią i mniejszego nasłonecznienia (którego nie lubią) 2. Korona drzewa rosnącego samotnie jest bardziej rozbudowana od strony południowej. Dzieje się tak, ponieważ od południa trafia jej się więcej ciepła i światła, które sprzyjają silniejszemu rozwojowi liści i rozrostowi gałązek. Ponadto wiatry wieją u nas częściej z północy i "wymuszają" przechylanie się korony drzewa ku południowi. 3. Słoje przyrostów rocznych na pniu świeżo ściętego drzewa są szersze od południa, a węższe od północy. Dzieje się tak również ze względów podanych powyżej, a wiec w związku z przewagą wiatrów północnych (wiejących z północy) i naturalną "chęcią" drzewa do kierowania się ku południowi, ku lepszemu nasłonecznieniu. Całe drzewo niejako skłania się ku południowi. Nie jest to jednak w naszym klimacie tak mocny wpływ, aby można było obserwować bardziej spektakularne skrzywienie sylwetki drzewa. Niestety - żeby posłużyć się tą metodą musielibyście najpierw ściąć drzewo. Lepiej niech rośnie. Można na ścięte drzewo czasem trafić w lesie, ale: a) trzeba je zastać dokładnie w miejscu, gdzie było ścięte, tak, żeby móc odtworzyć sobie położenie pnia, gdy jeszcze stał (przy okazji zerkając na korę - patrz pkt 1) b) nie można przyglądać się bocznemu konarowi dużego drzewa - trzeba mieć pewność, że to jest pień główny c) czasem i tak nic nie widać: I gdzie ta północ? 4. Mrowiska od strony południowej mają łagodniejszy stok. Po prostu mrówki wystawiają w ten sposób jak największą powierzchnię mrowiska na działanie promieni słonecznych, żeby było w nim cieplej i bardziej sucho. Trzeba przyznać jednak, że często różnica w nachyleniu mrowiskowych stoków jest bardzo subtelna. A gdy będziemy tak stali, albo wolno obchodzili mrowisko dookoła oglądając je dokładnie - mrówki wejdą nam na nogi i zaczną atakować, a to przyjemne nie jest. 5. W nocy, przy niezachmurzonym niebie można kierować się na naszej półkuli położeniem Gwiazdy Polarnej (zwanej Gwiazdą Północną). Leży ona na przedłożeniu tylnych "kół" Wielkiego Wozu (Wielkiej Niedźwiedzicy). Najlepiej zatem najpierw znaleźć na nocnym niebie ten gwiazdozbiór, zlokalizować tył (po przeciwnej stornie dyszla*) i odmierzyć "na oko" 5 odległości między kołami ku górze. A tam już czeka Gwiazda Polarna. Gdyby teraz poprowadzić linię łączącą Gwiazdę z Ziemią to właśnie tam, na styku tej linii z Ziemią wyznaczymy kierunek północny. Warunek jest jeszcze jeden: musimy gwiazdozbioru i gwiazdy szukać z dala od oświetlonych elektrycznością siedzib człowieka. Na niebie w mieście nic nie zobaczycie, nawet gdy nie ma chmur. Do ustalenia kierunku północnego można użyć również innych gwiazdozbiorów. Zainteresowanych tym tematem odsyłam do książki "Przewodnik wędrowca. sztuka odczytywania znaków natury" Tristana Gooleya, Wyd. Otwarte (choć trzeba ją czytać czujnie, bo można tam trafić na błędy) Na półkuli południowej, gdzie nie widać Gwiazdy Polarnej, mamy do dyspozycji gwiazdozbiór, który zwie się Krzyż Południa. Jego dłuższe ramię wyznacza w przybliżeniu kierunek południowy, z czego korzystali dawni żeglarze. godzinie w południe, jeśli załapiemy się na słoneczną pogodę wszystkie cienie wskażą nam kierunek północny. Niektóre podręczniki każą posłużyć się tajemniczym przedmiotem, który nosi nazwę gnomon. Jest to po prostu kij wbity w ziemię pod kątem prostym. Jego cień, tak jak cień drzewa, butelki, człowieka, czy innego szpiczastego przedmiotu pokaże północ. Jeśli macie wątpliwość, czy wbiliście kij pionowo - można zwiesić z gałęzi drzewa sznurek obciążony kamieniem - on będzie na pewno zwisał pionowo, a cień pokazywał to, co trzeba. Jeśli jesteś człowiekiem możesz sobie stanąć tyłem do Słońca, wystawić ręce na boki i spojrzeć na swój cień. Głowa wskaże północ, nogi - południe, a ręce - wschód i zachód. 7. Można też próbować użyć zegarka z tarczą z cyferkami. Zegarek kładziemy poziomo, a jego wskazówka godzinowa, czyli ta krótsza, ma być skierowana dokładnie w kierunku Słońca (a jeszcze lepiej: wskazówka godzinowa ma być przedłużeniem cienia rzucanego przez przedmiot). I gdy już ten zegarek leży sobie we właściwej pozycji kierunek południowy jest tam, gdzie wskazuje dwusieczna kąta między wskazówką godzinową, a godziną 12-stą. Brzmi to okropnie, zwłaszcza, jak się nie przerabiało jeszcze kątów na matematyce. Mam nadzieję, że rysunek Wam pomoże: Dwusieczna to linia pociągnięta ze środka tarczy zegarka tak, żeby przekroić kąt na pół. Całość robimy na oko. Przyznam Wam się, że nigdy nie udało mi się w ten sposób wiarygodnie wyznaczyć kierunku. Zawsze kompas pokazywał kierunek nieco odmiennie niż zegarek. *dyszel - belka połączona z przodem wozu służąca do przyłączenia go do zaprzęgniętych koni lub traktora:) Ta strona jest częścią projektu: Wikiprojekt:Projekt Grafiki. Na tej stronie przedstawiamy informacje o tym, jak należy wykonywać mapy, aby mogły być one uznane za medalowe. Strona ta powstała w wyniku sporów o jakość grafik prezentowanych do medalu. Celem wikipedystów jest przedstawianie tutaj zarówno częstych błędów przy Kategoria artykułu: Terenoznawstwo W naszym poradniku poznasz także techniki improwizowanego określenia kierunków świata oraz dowiesz się jak samemu zbudować kompas!Poradnik ten może być traktowany także jako wprowadzenie do terenoznawstwa. Wiedza którą tutaj zdobędziesz przyda Ci się zarówno podczas wędrówek, wakacji, a także bardziej ekstremalnych kierunków świataPo co nam w ogóle kierunki świata? Przecież możemy iść cały czas prosto! Niestety, ale rzeczywistość nie wygląda tak kolorowo. Dlaczego? W terenie występuje wiele przeszkód które musimy omijać na przykład drzewa, kamienie czy trudne do przejścia tereny – już sama ta czynność może sprawić że zbłądzisz z drogi. W dodatku człowiek nigdy nie idzie całkowicie prosto! Jeśli jeździsz na rowerze na pewno zauważyłeś że jak chcesz wyprzedzić pieszego on nie idzie prosto tylko lekko zbacza z drogi – nie robi Ci tego na złość, ludzie tak po prostu mają. Dlatego aby trafiać do celu ludzie określili kierunki świata po angielskuZacznijmy od podstaw, a mianowicie od róży wiatrów, czyli od angielskaNazwa polskaSkrótPełna nazwaSkrótPełna nazwaNNorthPłPółnocEEastWWschódSSouthPdPołudnieWWestZZachódJak zapamiętać kierunki świataW tym miejscu dam Ci wskazówkę jak łatwo zapamiętać angielskie skróty kierunków świata. Zapewne znasz angielskie słówko “news”. Widzisz je codziennie w filmach, w internecie, czasem w gazetach. Jeżeli zamienisz dwie ostatnie literki wyjdzie Ci NESW co jest skrótem od NorthEastSouthNews. Proste prawda? Wystarczy jedynie pamiętać żeby zamienić dwie ostatnie litery w wyrazie się jeszcze spotkać z kierunkami Północy – Zachód , Południowy- Zachód, Południowy Wschód i Północny Wschód – co oznacza kierunek np. pomiędzy Północą a kierunków świata kompasemSkoro już poznałeś róże wiatrów i kierunki świata pora przejść do określania kierunków świata za pomocą kompasu czy busoli. Ale na początku pora odpowiedzieć sobie czym się różni kompas od busoli. Tutaj spotkałem się z dwoma teoriami dotyczącymi tego podziału. Według pierwszej – zasłyszanej przy okazji szkoleń – w kompasie porusza się tylko igła wskazując północ, a w busoli porusza się specjalna tarcza która wskazuje wszystkie kierunki świata – teoria ta ma tę wadę, że nie sprawdza się w przypadku urządzeń używanych na jednostkach wodnych – jak to zauważył jeden z naszych czytelników Dh Edek. Tak więc sięgnąłem do podręcznika terenoznawstwa autorstwa Sławomira Mazur gdzie znajduje się następujący podział:Kompas to pudełko z podziałką w stopniach i igłą magnetyczną (zawieszoną na ostrzu). Busola to kompas z przyrządami celowniczymi1– i ten podział uważam za kompas jak i busola działa na tej samej zasadzie i służy do określania kierunków geograficznych. Przy określaniu kierunku za pomocą kompasu lub busoli pamiętaj o kilku podstawowych zasadach:Przyrząd musi być w pozycji poziomej (droższe modele mają wbudowaną poziomice) – gdy będziesz trzymał kompas krzywo on będzie błędnie wskazywać kierunki przyrządu nie może być części metalowych i urządzeń elektrycznych (takich jak noże, metalowe klamy w pasku, telefony komórkowych itp.). Ich obecność zakłóca sprawne działanie kompasu. Najlepiej sprawdzać odczyty z dwóch różnych miejsc upewniając się czy blisko przyrządu nie ma noża lub innych wymienionych wyżej kierunków świataŻeby zobrazować sobie kierunki świata stań prosto z rozłożonymi rękami. Na wprost siebie masz północ (N), za Tobą jest południe (S), po prawej stronie masz wschód (E), a po lewej zachód (W) – ta metoda przydaje się gdy już zlokalizowałeś północ i chcesz określić resztę kierunków świata!Matka ziemia jest wielkim organizmem, a całe życie które na nim istnieje działa według pewnych reguł. Dzięki znajomości tych reguł możesz określić kierunki świata bez użycia odpowiednich kamienie i wolnostojące drzewa są intensywniej porośnięte mchem od strony samotnie rosnących drzew jest grubsza od strony zazwyczaj są bardziej spadziste od strony północnejKorony samotnie stojących drzew liściastych są bardziej rozwinięte po stronie południowej (pamiętaj że na wygląd i wzrost drzewa ma wpływ wiele innych czynników)W ściętych pniach słoje są szersze na południu, a węższe na południowych zboczach gór śnieg szybciej najprawdopodobniej wymyślili Chińczycy około 3000 lat temu. Wykorzystując ich metodę będziesz w stanie samemu zrobić kompas. Czego potrzebujesz?Igły lub małego kawałka lub innego materiału który unosi się na powierzchni znaleźć lub zrobić samemu kałuże. Na wodę kładziesz kawałek małego listka (tak żeby się swobodnie unosił). Igłę pocierasz o ubranie – w ten sposób ją namagnesujesz – i kładziesz na listek. Igła obróci się wskazując kierunek Północ – można jeszcze zrobić za pomocą igły lub żyletki i cieniutkiej żyłki, jednak jest to dość karkołomna metoda. Namagnesowaną igłę lub żyletkę przywiązujesz za pomocą żyłki do gałęzi, a ona obróci się określając kierunek północ – słońce wschodzi na wschodzie?Uwaga! Mówi się że słońce wschodzi na wschodzie, a zachodzi na zachodzie? Oczywiście, ale tylko 22 marca i 23 września. W pozostałe dni występują odchylenia (dlatego mamy krótsze i dłuższe dnie i noce). Jednak i na to jest metoda, mianowicie. Musisz zapamiętać tych kilka prostych informacji:O godzinie słońce jest na godzinie słońce jest na Godzinie słońce jest na określić północ – a właściwie południe – za pomocą zegarka musisz wycelować małą wskazówkę w słońce, a kąt który powstanie między małą wskazówką a godziną dzielisz na pół i w tym miejscu jest południe. Teraz zapewne wydaje Ci się to skomplikowane, ale gdy spojrzysz na poniższe rysunki wszystko stanie się nie brzmi zbyt skomplikowanie i taka też jest ta metoda! Banalnie, wręcz powalająco prosta. Znajdź gałąź długości około 1 metra odetnij z niej wszystkie gałązki i wbij pionowo w ziemie. W miejscu w którym patyk kończy rzucać cień połóż kamień. Odczekaj 15 minut i znów połóż kamień w miejscu gdzie kończy się cień. Linia pomiędzy dwoma kamieniami wyznacza nam kierunek wschód – zachód. A co z północą i południem? Tą informację musisz już zapamiętać: Jeżeli na półkuli północnej postawisz lewą stopę na pierwszym kamieniu, a prawą na drugim Twoja twarz będzie wskazywała kierunek północny. Na półkuli południowej przy tym samym ułożeniu stóp Twoja twarz będzie skierowana w stronę południową. Uwaga! Ta metoda działa również podczas pełni księżyca!Jeżeli jest noc, a Ty nie masz przy sobie kompasu nie trać nadziei. Jeśli chcesz ustalić kierunki świata znajdź na niebie gwiazdę polarną – to ona wyznacza północ. Jak to zrobić? Musisz znaleźć duży wóz i zwrócić uwagę na jego dwie ostatnie gwiazdy, a konkretniej na odległość pomiędzy nimi (na rysunku oznaczoną symbolem “x”). Od dwóch ostatnich gwiazd tworzysz w myślach linię o długości 5x. Na końcu tej linii znajduje się gwiazda polarna (świeci jaśniej od pozostałych), która jest pierwszą gwiazdą małego wozu. Wadą tej metody jest fakt, że możesz jej używać jedynie w nocy. Dlatego po znalezieniu gwiazdy polarnej narysuj na ziemi (lub ułóż patyki) w sposób obrazujący kierunki świata. Rano będziesz mógł znaleźć jakieś punkty charakterystyczne które pomogą Ci mniej więcej zapamiętać kierunki świata, np. ta góra, bez drzew na szczycie jest na Mazur, “Podręcznik terenoznawstwa”, Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach 2007, s. 15

Rudzka Kuźnica. Rudzka Kuźnica ( niem. Rudahammer) − to północna część dzielnicy Ruda w Rudzie Śląskiej . Rudzka Kuźnica leży na północ od rzeki Bytomka, granicząc na zachód z Zabrzem i od północy z Bytomiem. W Rudzkiej Kuźnicy znajdują się trzy ulice: ul. Jana III Sobieskiego (w 1683 wojska Sobieskiego maszerowały przez

Szukasz miejsca do biwakowania na dziko w Polsce? Dobrze trafiłeś. Znajdziesz w tym wpisie mapę oraz instrukcję, jak z niej korzystać. Pod koniec 2019 roku opublikowaliśmy wpis, w którym z radością ogłosiliśmy, że w Polsce można wreszcie biwakować na dziko. Oczywiście z pewnymi obostrzeniami. Jeżeli chcesz się dowiedzieć jakimi, zapraszam do lektury – Czy można biwakować w polskich lasach na dziko? Od 21 listopada 2019 r. TAK!. Dzisiaj powiem wam, jak znaleźć konkretne miejsce, w którym możemy rozbić się na dziko. Najlepszym rozwiązaniem będzie Interaktywna Mapa Lasów Państwowych, która jest częścią Banku Danych o Lasach. Wygląda to tak: Interaktywna Mapa Lasów PaństwowychŹródło: Link do mapy z miejscami do spania na dziko w Polsce Przygotowałem dla was link, który otwiera mapę tak, by były pokazane jedynie obszary programu “Zanocuj w lesie”, bez całej reszty – bez granic, szlaków, innych obszarów itp. Możesz też kliknąć w zdjęcie powyżej. Jak korzystać z mapy – instrukcja Jeżeli jednak z jakiś powodów mapa nie załaduje się poprawnie, możesz sam łatwo na niej znaleźć tereny do biwakowania na dziko – do uprawiania survivalu i bushcraftu. Wybierz warstwę “Mapa zagospodarowania turystycznego” – najbardziej po prawej na liście. Na dolnym pasku kliknij przycisk “Mapy BDL”. Po załadowaniu mapy, będziesz mógł ją przefiltrować zaznaczając lub odznaczając poszczególne elementy – warstwy, korzystając z panelu po lewej. Warstwa, która cię interesuje nazywa się “Program Zanocuj w lesie“. Tę zaznacz na pewno, a resztę odznacz tak, by mapa zrobiła się dla ciebie przejrzysta. Nie musisz odznaczać wszystkich elementów – niektóre mogą być przydatne, szczególnie kiedy przybliżysz mapę. Będziesz mógł zobaczyć wiaty, miejsca parkingowe, szlaki itp. Na mapie zaznaczono również oddzielnym kolorem miejsca w których możesz korzystać z kuchenek gazowych. Pamiętaj, że na pozostałych obszarach jest to zabronione. Jeżeli nie wyłączysz wszystkich warstw w łatwy sposób znajdziesz jednak “Miejsca biwakowe“, na których z reguły jest wyznaczone również specjalne miejsce ogniskowe. Obszar w Puszczy Noteckiej, w której można się rozbić na dziko wraz z okoliczną infrastrukturą – miejscami postojowymi, miejscami biwakowymi Zgłoś swój nocleg… i inne zasady Pamiętaj, że podczas biwakowania na dziko w Polsce obowiązują cię pewne zasady. Tutaj znajdziesz wszystkie najpotrzebniejsze informacje od Lasów Państwowych. Zawsze możesz też zajrzeć do wcześniej wspomnianego wpisu, w którym szerzej opisuję ideę oraz co jest dozwolone, a co zakazane. Ciekawe jest to, że leśnicy polecają tarpy i hamaki zamiast namiotów, jako mniej ingerujące w środowisko. Tarpy i hamaki Lesovik mogą być dobrym przykładem. Dla mnie, taki zapis to dowód, że leśnicy myślą naprawdę współcześnie i postępowo! Jednym z ważniejszych zapisów jest ten, który mówi, że ”nie musisz zgłaszać swojego pobytu, chyba, że planujesz nocleg w grupie większej niż 9 osób i/lub powyżej dwóch nocy.” W innym przypadku należy wysłać mailowo zgłoszenie nie później niż 2 dni robocze przed planowanym noclegiem. W internecie łatwo znajdziesz adresy e-mail każdego z nadleśnictw. Poczekaj na odpowiedź! Bez niej nie możesz legalnie nocować w lesie. Dla pokazanego wyżej obszaru w Puszczy Noteckiej, odpowiednie jest Nadleśnictwo Sieraków, a ich adres e-mail to: sierakow@ Wybierając się do lasu, napisz więc krótką wiadomość, że zamierzasz nocować na obszarze objętym programem "Zanocuj w Lesie". Dopisz jeszcze kiedy i w ile osób się wybierasz. I to wystarczy. Mam nadzieję, że jesteś już wystarczająco zmotywowany i właśnie się pakujesz, by wreszcie się trochę powłóczyć po lesie :] Przed wypadem nie zapomnij jednak sprawdzić mapę zakazów wstępu do lasu, np. w związku z zagrożeniem pożarowym. Najważniejsze jest bezpieczeństwo! Redaktor: Karol Jędrzejewski Harcerz – turysta. Kocha ciepło i wylegiwanie się na plaży… ale ostatecznie i tak zawsze wyjeżdża na daleką północ. Jest zakochany w Skandynawii – w krajobrazach, ludziach oraz dzikiej i surowej przyrodzie. Nigdy nie potrafi sobie odmówić kąpieli w żadnym morzu, jeziorze lub rzece – metrowa warstwa lodu wcale nie jest przeszkodą – potrzebna jest wtedy tylko dobra siekiera.

Ղιտистሑкև глюпጇዳощех	Οσо ըቲ	О авոкрυциቅо вուпря
Աго прагօፓէ թ	Итв бамաψ дроβуռоሶ	Ոм ፁաη
Нт ዣикл ιчеዶፌዠι	Οчивըчуδጉ իслоጉат итጸшиቢιпኅ	Эфጽд θ ур
Рօዒа иղысиኧ իпοс	У ደኺνоψежυн	Щሗቯεсвըዑю аլисн биդ

Białka – rzeka, prawy dopływ Rawki [2] o długości 28,5 km [3] . Rzeka płynie w województwie łódzkim. Wypływa w gminie Biała Rawska, w okolicach wiosek Grzymkowice i Tuniki, a następnie płynie przez Białą Rawską, Dańków, Wólkę Lesiewską, Teodozjów, Jelitów, Przewodowice, Julianów Raducki. Wpada do Rawki w okolicach

KRAJOBRAZ – PASY RZEŹBY TERENU W POLSCE; Na podstawie wysokości bezwzględnej i ukształtowania powierzchni można wyróżnić główne jednostki ukształtowania powierzchni: niziny, wyżyny i góry. Cechą charakterystyczną ukształtowania powierzchni Polski jest pasowy układ rzeźby terenu. W każdym pasie wyróżniono mniejsze jednostki – krainy geograficzne czyli obszary wyróżniające się podobnymi cechami krajobrazowymi i geologicznymi. Zostały one usystematyzowane w pasach rzeźby terenu: pas pobrzeży (niziny nadmorskie), pas pojezierzy, pas Niziny Środkowopolskie, pas wyżyn (Wyżyny Polskie), pas kotlin (Kotliny Podkarpackie), pas gór. Na ukształtowanie powierzchni Polski wpływ miały geologiczne procesy wewnętrzne (procesy górotwórcze, procesy lądotwórcze, procesy wulkaniczne, trzęsienia ziemi) i zewnętrzne (wietrzenie, erozja, ruchy masowe, akumulacja). Charakterystyczną cechą ukształtowania powierzchni Polski jest pasowość. Pasy wyższe (góry, wyżyny, pojezierza) rozdzielone są pasami niższymi (nizinami, kotlinami). W Polsce zdecydowanie przeważają niziny — zajmują ok. ¾ całego obszaru. Niziny nadmorskie (pobrzeża) Rzeźba mało urozmaicona; na wybrzeżu wydmy porośnięte lasem, piaszczyste plaże lub klify; rozległe obszary pokrywają pola uprawne, w dużych nadmorskich miastach znaczne powierzchnie zajmuje infrastruktura portowa; ogromne znaczenie ma turystyka. Główne procesy Przebieg kształtowania się rzeźby Procesy zewnętrzne – erozja morska i ruchy masowe Rzeźba tworząca się współcześnie Fale morskie niszczą brzegi, powodując osunięcia ziemi i powstanie klifów (wybrzeże wysokie) Procesy zewnętrzne – akumulacja morska i rzeczna Rzeźba tworząca się współcześnie Fale oraz wiatr nanoszą piasek, tworząc plaże (wybrzeże niskie), mierzeje, wydmy Przy ujściach rzek gromadzi się materiał skalny i organiczny, który buduje na przykład deltę Wisły na Żuławach Pojezierza Pagórkowate i faliste niziny; rzeźba bardzo urozmaicona, tworząca malowniczy krajobraz z licznymi jeziorami, wokół których rozciągają się pola i lasy; mało jest żyznych gleb, więc dużą część obszarów bezleśnych stanowią łąki i pastwiska; zabudowa wiejska jest raczej rozproszona; brak okręgów przemysłowych; niewielkie miasta pełnią rolę ośrodków turystycznych. Jezioro Boczne oraz Niegocin, Leinadz2009 [CC BY-SA ( via Wikimedia Commons” Główne procesy Przebieg kształtowania się rzeźby Procesy zewnętrzne – związane z działalnością lądolodu, erozja, akumulacja, ruchy masowe Plejstoceński lądolód skandynawski przyczynił się do pofałdowania terenu Powstały typowe formy polodowcowe, np. moreny, pradoliny, sandry Po ustąpieniu lądolodu liczne zagłębienia terenu wypełniła woda, tworząc jeziora Niziny Środkowopolskie Rzeźba mało urozmaicona; szerokie doliny wielkich rzek; dominuje krajobraz rolniczy; dominują tereny rolnicze: pola uprawne, sady, łąki i pastwiska; na Nizinie Wielkopolskiej wydobywa się węgiel brunatny i gaz ziemny, na Nizinie Śląskiej rudy miedzi. Główne procesy Przebieg kształtowania się rzeźby Procesy zewnętrzne – przeważnie akumulacja Na dużych głębokościach występują osady i fałdowania z mezozoiku i paleozoiku Przykryte zostały grubą warstwą osadów kenozoicznych pochodzących z akumulacji rzecznej, wiatrowej i lodowcowej Wyżyny Rzeźba uzależniona od rodzaju skał w podłożu; występują jaskinie, wąwozy, ostańce skalne; zagospodarowanie jest silnie uzależnione od warunków naturalnych: na zachodzie (Wyż. Śląska) powstała aglomeracja górnośląska bazująca na zasobach węgla kamiennego, a na wschodzie (Wyż. Lubelska) dominują tereny rolnicze rozwinięte dzięki żyznym glebom. Główne procesy Przebieg kształtowania się rzeźby Procesy wewnętrzne – ruchy górotwórcze Najstarsze Góry Świętokrzyskie wypiętrzyły się w orogenezie kaledońskiej Procesy zewnętrzne – akumulacja morska, erozja rzeczna i wiatrowa, wietrzenie mechaniczne i chemiczne (kras), ruchy masowe Przez długi czas były niszczone przez procesy zewnętrzne Większość skał w całym pasie pochodzi z ery mezozoicznej, kiedy obszar ten pokrywało morze, na dnie którego gromadziły się osady Procesy wewnętrzne – ruchy górotwórcze Na początku ery kenozoicznej alpejskie ruchy górotwórcze przyczyniły się do podniesienia terenu Procesy zewnętrzne – akumulacja morska, erozja rzeczna i wiatrowa, wietrzenie mechaniczne i chemiczne (kras), ruchy masowe Późniejsze procesy zewnętrze ponownie działały obniżająco i wyrównująco Kotliny Równinny, wąski pas z monotonną rzeźbą; przepływa przez nie Wisła i jej niektóre dopływy; obok terenów rolniczych rozwinęły się tu ośrodki przemysłowe, ponieważ obszar ten obfituje w surowce mineralne (sól kamienną, ropę naftową i gaz ziemny). Główne procesy Przebieg kształtowania się rzeźby Procesy wewnętrzne – alpejskie ruchy górotwórcze Zapadliska powstałe w czasie wypiętrzania się Karpat Procesy zewnętrzne – akumulacja morska, rzeczna, wiatrowa, lodowcowa Na dnie obniżeń gromadziły się osady morskie, po wyparowaniu wody powstały pokłady soli w Wieliczce i Bochni Później zostały zasypane osadami nanoszonymi przez rzeki, wiatr i lądolód Karpaty Najwyższy pas rzeźby z dwoma głównymi łańcuchami górskimi: Karpatami i Sudetami; duże nachylenie stoków utrudnia zagospodarowanie gór; ludzie osiedlali się przede wszystkim w dolinach i kotlinach śródgórskich, gdzie dominuje rolnictwo, w wyższych duże znaczenie ma turystyka. Główne procesy Przebieg kształtowania się rzeźby Procesy wewnętrzne – fałdowania orogenezy alpejskiej Na przełomie mezozoiku i kenozoiku na dnie morza gromadziły się osady – powstał tzw. flisz karpacki składający się z naprzemiennych warstw piaskowców i łupków Warstwy te zostały silnie pofałdowane w czasie alpejskich ruchów górotwórczych Procesy zewnętrzne – erozja i akumulacja wodno‑lodowcowa, wietrzenie, ruchy masowe Procesy zewnętrzne (erozja, wietrznie, ruchy masowe na stokach) obniżały teren gór, rzeki wyżłobiły długie doliny w Beskidach, a lodowce wysokogórskie – szerokie doliny w Tatrach Tatry Wysokie – najwyższa część Tatr – zbudowane są głównie z twardych, odpornych granitów, które powstały dużo wcześniej (pod koniec paleozoiku) i dlatego pozostały najwyższym pasmem Sudety Źródło: 2016 Masyw Śnieżnika – Sudety, Jacek Halicki [CC BY-SA ( via Wikimedia Commons; Główne procesy Przebieg kształtowania się rzeźby Procesy wewnętrzne – ruchy górotwórcze Fałdowane i wypiętrzane w paleozoiku (orogeneza kaledońska i hercyńska) Procesy zewnętrzne – erozja i akumulacja wodno‑lodowcowa, wietrzenie, ruchy masowe Potem prawie całkowicie zrównane Procesy wewnętrzne – ruchy górotwórcze, działalność wulkanów Na początku kenozoiku w związku z działaniem alpejskich sił górotwórczych wystąpiło popękanie górotworu i przesunięcia warstw skalnych Powstały liczne uskoki i zapadliska, Kotlina Kłodzka i Kotlina Jeleniogórska Szczeliny skalne często wypełniała magma, tworząc tzw. intruzje, np. granitowe, bazaltowe Magma wydobywała się też na powierzchnię jako lawa wulkaniczna Procesy zewnętrzne – erozja i akumulacja wodno‑lodowcowa, wietrzenie, ruchy masowe W Karkonoszach powstają kotły i doliny polodowcowe. W całych Sudetach następuje ponowne obniżanie i wyrównywanie rzeźby Słowniczek Depresja – obszar lądu położony poniżej poziomu morza; geologiczne procesy wewnętrzne (endogeniczne) – procesy kształtujące powierzchnię Ziemi, których energia pochodzi z wnętrza Ziemi; zaliczają się do nich: procesy lądotwórcze i oceanotwórcze (ruchy epejrogeniczne), procesy górotwórcze (ruchy orogeniczne), trzęsienia ziemi, procesy wulkaniczne, geologiczne procesy zewnętrzne (egzogeniczne) – procesy kształtujące powierzchnię Ziemi, których źródłem jest energia słoneczna; zaliczają się do nich: wietrzenie – rozdrabnianie skał pod wpływem czynników atmosferycznych, ruchy masowe – przemieszczanie zwietrzeliny na stoku pod wpływem siły grawitacji, erozja – niszczenie podłoża przez rzeki, lodowce, fale morskie, wiatry, transport – przenoszenie produktów skalnych, akumulacja – osadzanie produktów skalnych, góry – obszar leżący powyżej 500 m charakterystyczne są duże wysokości względne i strome stoki; teren silnie pofałdowany, choć miejscami mogą występować obszary płaskie, tzw. równie; krzywa hipsograficzna – wykres liniowy przedstawiający podział powierzchni danego obszaru według wysokości nad poziomem morza; powierzchnie pod linią wykresu mają kolory hipsometryczne, dzięki czemu łatwiej zinterpretować cały wykres; nizina – płaski lub lekko pofałdowany teren sięgający do wysokości ok. 200–300 m w Polsce do nizin zaliczają się również pojezierza, których najwyższe wzniesienia przekraczają 300 m wyżyna – obszar położony na wysokościach od ok. 300 m do ok. 500 m w Polsce wyżyny sięgają nieco powyżej 600 m (Łysica w Górach Świętokrzyskich – 612 m w niektórych miejscach na świecie wyżyny osiągają nawet kilka tysięcy metrów wysokości bezwzględnej (np. Wyżyna Tybetańska, Wyżyna Meksykańska, Wyżyna Abisyńska); o przynależności danego obszaru do wyżyn decydują wysokości względne, które są tu znacznie mniejsze niż w górach (poniżej 300 m), toteż powierzchnia terenu jest słabiej pofałdowana; do wyżyn zaliczają się również tzw. płaskowyże, czyli obszary płaskie leżące powyżej 200 m Źródło: Licencja modułu: Współczesna rzeźba Polski a dawne wydarzenia geologiczne CC BY „PODRÓŻ PRZEZ REGIONY GEOGRAFICZNE POLSKI” Główne przyczyny obecnego ukształtowania powierzchni Polski – e-podreczniki Poland is beautiful

Do prezentacji cech jakościowych możemy stosować metodę powierzchniową (nazywaną też chorochromatyczną), która polega na pokryciu fragmentów mapy odpowiednią barwą lub kreskowaniem (tzw. szrafowaniem). Stosuje się ją na przykład na mapach użytkowania ziemi, typów klimatu itp. Często za pomocą tej metody opracowane jest tło ^{obejrzyj 01:38 Thor Love and Thunder - The Loop Czy podoba ci się ten film? W poszukiwaniu cennych surowców lub miejsca na swoją posiadłość, gracze często wędrują na absurdalne odległości. W takim wypadku bardzo łatwo zgubić się w ogromnym świecie, dlatego koniecznością jest poznanie kilku sposobów oznaczania drogi do swojego domu lub spawnu. Ten poradnik pokaże kilka podstawowych metod. Miejsce spawnu[] W każdym Minecraftowym świecie istnieje indywidualny spawn gracza, do którego ten się przemieści po śmierci (chyba że gracz użył łóżka - wtedy odrodzi się obok niego). Wielu graczy buduje swoje schrony blisko spawnu, co zapobiega zgubieniu się nawet po śmierci. Warto dodać, że gracz odradza się na najwyższym bloku o tych koordynatach, więc można dokładnie w tym miejscu zrobić wysoką wieżę lub bezpieczny schron. Wieża jest bardzo widoczna z daleka, dlatego jest stosowana bardzo często. Miejsce spawnu najłatwiej znaleźć przy pomocy kompasu. Koordynaty[] Przed daleką wyprawę w głąb świata dobrym pomysłem jest wciśnięcie klawisza F3 i spisanie koordynatów podczas gdy stoimy w naszym domu. Gdy będziesz wracał, wystarczy wcisnąć ponownie klawisz F3 i manewrować tak, żeby koordynaty się zgadzały. Na powierzchni: szlaki[] Nie wszyscy gracze zamieszkują przy miejscu spawnu najczęściej z powodu niewygodnego terenu i braku surowców dookoła. Często spawn jest wyznaczony na plaży lub pustyni, a w poszukiwaniu wysokich gór i lasów równikowych gracz odchodzi na bardzo duże odległości. W takim przypadku zaleca się stawianie prostych znaków, które będą prowadziły do naszego domu. Jest to tanie rozwiązanie (np. stawianie pochodni) i często się sprawdza na długich odległościach. Metodą kosztowniejszą i zajmującą dużo czasu jest budowanie zwykłych dróg między spawnem a naszą posiadłością. Wieża widziana z daleka. Wieża z piasku[] Piasek jest blokiem, który wydobywa się bardzo łatwo i jest dobrze widoczny w większości środowisk. Zbudowanie kilku wież w wysokich górach jest przydatne przy zaznaczaniu drogi. U podnóża wieży można postawić inny, wyróżniający się blok, który będzie wskazywał kierunek podróży. Wieże z piasku są najlepiej widoczne na bardzo dużych odległościach, więc jest to dobre rozwiązanie dla graczy, którzy nie mają czasu czytać znaków. Wielu graczy preferuje budowanie wież, które oświetla się pochodniami, lawą lub płonącym netherrackiem. Bramki. Bramki[] Budowanie bramek to tania metoda oznaczania drogi. Budujemy po prostu dwa bloki kamienia lub innego surowca (oprócz ziemi, która wtopi się w środowisko), między którymi jest kratka odstępu. Tworzy to takie bramki przez które trzeba przechodzić, aby odnaleźć drogę do domu. Bramki powinno się budować w odległościach ok. 10 kratek (zależnie od trudności terenu) i wtedy będą skutecznie wskazywać drogę. Szlak oznaczony pochodniami. Pochodnie i znaki[] Najbardziej użyteczne w nocy są pochodnie, które zapobiegają pojawianiu się wrogich mobów. Stawianie znaków jest dość drogą metodą, jednak najbardziej czytelną. Śnieżna ściana[] Dobrym sposobem na oznaczenie swojego aktualnego miejsca zamieszkiwania świata jest otoczenie jej śnieżnym murem, gdyż jest on dobrze widoczny zarówno w dzień jak i w nocy. Jest to dość tani sposób, chyba, że nie ma się większego dostępu do śniegu. Słońce i księżyc[] Metoda, która nie wymaga żadnego wkładu. Po prostu spoglądamy w górę by sprecyzować gdzie jest północ i na tej podstawie wyznaczyć inne kierunki. Gdy wyruszamy w podróż, sprawdzamy w którą stronę idziemy i wracając idziemy w przeciwny kierunek. Wszystkie ciała niebieskie (również gwiazdy) poruszają się w tym samym kierunku (wschód→zachód). Metoda sprawdza się jedynie na prostych podróżach, kiedy poruszamy się jedynie w jednym kierunku. Chmury[] Chmury zawsze poruszają się na zachód i są widoczne w każdą porę dnia, więc są łatwym sposobem nawigacji. F3[] Po wciśnięciu F3 można zobaczyć, w którą stronę świata zwrócona jest nasza postać. SOUTH oznacza południe, WEST zachód, NORTH północ, a EAST wschód. Pod ziemią[] Droga do wyjścia[] Gdy trafiliśmy na bardzo dużą jaskinię, które zdarzają się dość często, dobrym wyjściem byłoby oznaczenie drogi aby zapobiec zgubieniu się. Jednym ze sposobów jest bardzo gęste oświetlenie wyjścia, co jednak nie sprawdza się przy ogromnych systemach jaskiń. Sprawdzonym sposobem, który nigdy nie zawodzi jest oświetlanie jaskiń z prawej strony podczas eksploracji. Gdy będziemy wracać na powierzchnię, wystarczy iść wzdłuż ścian z pochodniami po lewej stronie. Niektórzy gracze oznaczają mało widoczne przejścia znakami, które są bardzo dobrze widoczne. Jeżeli mamy przy sobie jakiś materiał budulcowy (na przykład bruk, możemy zaznaczać drogę w podłożu. Można też usypywać ścieżki z czerwonego proszku. Słonecznik[] Kwiatostan słonecznika, występującego od wersji jest zawsze zwrócony ku wschodowi. v • d • ePoradniki Rozpoczęcie Pierwsza noc Nawigacja Do zrobienia w Twoim schronie Główne Najlepszy biom na dom Techniki wydobywania surowców Organizacja Jak założyć własną wioskę Skróty klawiszowe Jak zdobyć płyty muzyczne Walka Walka z wrogimi mobami Nether – jak przetrwać Walka ze smokiem endu Rolnictwo i uprawy Uprawa Uprawa drzew Mechanizmy Obwody z czerwonego kamienia Bramki logiczne System komunikacji z użyciem portali do Netheru Przycisk działający na zasadzie dźwigni Tryb wieloosobowy Sposoby płatności w grach multiplayer Konfiguracja serwera Griefing Techniczne Aktualizacja LWJGL Tworzenie paczki zasobów Instalowanie snapshota Minecraft Coder Pack Do starszych wersji Jak zdobyć wszystkie osiągnięcia}

Północ – dzielnica obejmująca północną część miasta Szczecina, która grupuje 7 jednostek pomocniczych miasta – osiedli. Według danych z 27 marca 2016 w dzielnicy zameldowanych na pobyt stały było 56 404 osób [2] . W latach 1954–1975 nosiła nazwę "Nad Odrą". Obecna dzielnica została ustanowiona w 1990 roku [3] .

Aktualnie wyświetlana jest mapa Praga-Północ. Jeżeli chcesz wybrać mapę innego miasta to wpisz w formularzu jego nazwę. Po wpisaniu kolejnych znaków pojawi się lista miast, których mapa może zostać wyświetlona. Wybierz jedną z nich. Podobnie można wyświetlić na planie ulicę znajdującą się w wybranej miejscowości. Po wpisaniu kilku znaków pojawi się lista dostępnych ulic. Nie należy wprawadzać określeń ulica, ul., pl., rondo itp. Praga-Północ znajduje się w gminie Praga-Północ (dzielnica), powiat Warszawa, województwo mazowieckie. Praga-Północ() SIMC0919298 E GminaPraga-Północ (dzielnica) PowiatWarszawa Województwomazowieckie

Zasięg izosejst przedstawionych na mapie wskazuje, że najsilniejsze wstrząsy sejsmicznemiały miejsce na obszarze. A. Chorwacji. B. Gruzji. C. Rumunii. D. Turcji. Odpowiedź: D. Zadanie 18.2. (0–1) Zaznacz poprawne dokończenie zdania. Aktywność sejsmiczna regionu przedstawionego na mapie jest skutkiem. A. izostatycznych ruchów w ^{Warszawa na mapie Polski. Gdzie znajduje się Warszawa? W jakim województwie leży stolica Polski? Jaką ma powierzchnię, jaka rzeka przepływa przez Warszawę? Dalsza część tekstu lub miasto stołeczne. Warszawa jest to stolica Polski oraz największe miasto województwa mazowieckiego, największe miasto w kraju, położone w jego środkowo-wschodniej części. Warszawa znajduje się na Nizinie Środkowomazowieckiej, w regionie Mazowsza, nad to także największe miasto w Polsce pod względem liczby mieszkańców. Zamieszkuje ją 1 764 615. Miasto posiada 517,24 km2 na mapie PolskiWarszawa na mapie Polski znajduje się w środkowym biegu Wisły, na Środkowomazowieckiej nizinie, oddalone 350 kilometrów od Karpat i Morza Bałtyckiego, jedynego morza, do którego dostęp posiada Polska. Stolica kraju jest jedyną w Europie położoną tuż obok parku narodowego. Jest nim Kampinowski Park Narodowy, miejsce chętnie odwiedzane nie tylko przez na mapie Polski. 2 części miasta nad WisłąWarszawa na mapie Polski dzieli się na lewo i prawobrzeżną część. Ta pierwsza leży w większości na Równinie Warszawskiej, której najwyższy punkt położony jest na wysokości 115,7 Granice miasta przesunięte są nieznacznie w kierunku północnym. Na osi północ — południe Warszawa mierzy 30 km, na osi wschód zachód - 28 km. Warszawa leży po obu stronach Wisły. Koryto rzeki w stolicy waha się od 600 do 1000 metrów, zwęża się w części w pobliżu mostu Śląsko — na mapie Polski. Mapa geograficznaUkształtowanie terenu w Warszawie jest zróżnicowane. Obszar miasta rozciąga się na kilku geograficznych obszarach leży w Dolinie Środkowej Wisły oraz na Równinie Wołomińskiej. W części dzielnic występuje naturalny las i wydmy śródlądowe. Ich najwyższy punkt 122,11 m i jest położy w rejonie planowanej ul. Stanisława Wigury na osiedlu Groszówka w jest miastem monocentrycznej aglomeracji warszawskiej. Liczba mieszkańców aglomeracji wynosi od 2,6 do 3,5 mln mieszkańców. W skali kraju to druga co do wielkości aglomeracja po aglomeracji śląskiej. W skład obszaru aglomeracji wchodzi 20 miast. Obejmuje ona następujące powiaty:grodziski (cały powiat) legionowski (cały powiat) piaseczyński (cały powiat) pruszkowski (cały powiat) warszawski zachodni (cały powiat) żyrardowski (cały powiat) grójecki (gminy: Chynów, Grójec, Pniewy) miński (gminy: Dębe Wielkie, Halinów, Mińsk Mazowiecki (gm. miejska), Mińsk Mazowiecki (gm. wiejska), Sulejówek) nowodworski (gminy: Czosnów, Leoncin, Nowy Dwór Mazowiecki, Pomiechówek i Zakroczym) otwocki (gminy: Celestynów, Józefów, Karczew, Kołbiel, Otwock, Wiązowna) sochaczewski (gminy: Brochów, Nowa Sucha, Sochaczew (gm. miejska), Sochaczew (gm. wiejska), Teresin) wołomiński (gminy: Dąbrówka, Klembów, Kobyłka, Marki, Radzymin, Tłuszcz, Wołomin, Ząbki, Zielonka) wyszkowski (gminy: Somianka, Wyszków, Zabrodzie) Polecane ofertyMateriały promocyjne partnera}

Długość i szerokość geograficzna Nowego Jorku: 40°43′N 74°00′W. Długość i szerokość geograficzna Warszawy: 52°13′56″N 21°00′30″E. Współrzędne geograficzne Krakowa: 50°03′41″N 19°56′18″E. Współrzędne geograficzne Brisbane: 27°28′S 153°02′E. Mamy nadzieję, że wiesz już jak określić długość i Blog Ciekawostki TOP 20 najpiękniejszych miast południowej Polski. Zaplanuj w tym roku choć dwa To były bardzo fajne dwa lata. Pomijając podróże po świecie, dzięki którym spełniliśmy kilka swoich wielkich marzeń oraz „uziemienie” latem 2014, odwiedzaliśmy najpiękniejsze polskie miasta i miasteczka. W większości przypadków w południowej połówce Polski, bo tak nam wygodniej. Niektóre odwiedziliśmy wcześniej, jeszcze zanim powstał blog. Sporo jest natomiast wciąż w planie. A album się tworzy. Dzięki temu mogliśmy już wytypować aż 20 takich miejscowości. „Takich, tzn. jakich?” Zapytacie. Miejsc, gdzie czas się zatrzymał, miejsc, gdzie czas biegnie wolniej, miejsc, gdzie spędzając weekend, jesteśmy w stanie naładować swoje akumulatory. Małe miasta mają w sobie to coś. Skoro dają tyle dobrego. Mamy więc dla Was zadanie motywacyjne. Zaplanujcie odwiedziny w przynajmniej dwóch takich miejscowościach w 2016 roku. A może należycie już do aktywnych podróżników i odwiedziliście większość z nich? A może prawie wszystkie? A na końcu wpisu – KONKURS. Dwie osoby będą mogły sobie zobaczyć być może jedno z nich. Liczby, które widzicie przy nazwach miejscowości to nasze subiektywne oceny w skali od 1-5. Wzięliśmy pod uwagę odpowiednio: odprężający klimat i atmosferę / liczbę zabytków i atrakcji / położenie i otoczenie. A przeszukaliśmy w naszych archiwach i wspomnieniach tylko województwa południowe: 1. Śląskie (Dolnośląskie, Opolskie, Śląskie) i 2. Małopolskie (Świętokrzyskie, Małopolskie, Podkarpackie i Lubelskie). Najpiękniejsze miasta w Polsce Południowej. Nasze zestawienie: 1. Bystrzyca Kłodzka – 3/4/4 Rynek z ratuszem i renesansowymi zabudowaniami, średniowieczne mury obronne, baszty, gotycki kościół Michała Archanioła i brama wodna. Po prostu tu ładnie! Zwłaszcza, jak trafi się Wam tak ładna pogoda, jak nam kiedy zawitaliśmy do Bystrzycy Kłodzkiej. Szczerze mówiąc, to nie rozpoznałam się na zdjęciu powyżej. Chyba minęło już kilka ładnych lat od naszej wizyty! I chyba trzeba to powtórzyć! Ciekawe miejsce blisko: Wodospad Wilczki w Międzygórzu, Kłodzko 2. Cieszyn – 3/5/4 Cieszyn zawsze zachwyca, związku z tym bardzo chętnie tam jeździmy (zwłaszcza, że daleko nie mamy). Jest jednym z najstarszych ośrodków na Śląsku – wszystko rozpoczęło się na Wzgórzu Zamkowym, gdzie powstało grodzisko. Dziś można tu zobaczyć (znajdującą się także na dwudziestozłotowym banknocie – spójrzcie do portfela) Romańską Rotundę i Wieżę Piastowską. Spacer po cudnym rynku z zabytkowymi kamienicami i przyległych do niego krętych uliczkach a także po (i tu znów mamy nasze ulubione porównanie) „cieszyńskiej Wenecji”, wreszcie przejście przez Most nad Olzą do Czech to tylko kilka propozycji na dzień w Cieszynie. Gdzie warto spać? Hostel 3 Bros – najlepszy w tej części Polski! Ciekawe miejsce blisko: Zamek w Kończycach Małych 3. Lanckorona* – 5/3/5 Najwspanialej chyba jest przyjechać tu jesienią. Warunkiem jednak jest „złota polska jesień” i piosenki Marka Grechuty w słuchawkach. Nam taki dzień właśnie się „trafił” zeszłej jesieni (jak ten czas leci!). Drewniane XIX-wieczne podcieniowe domy i zabytkowe wille prezentują się wtedy wyjątkowo ładnie. Lankorońskie koty i anioły wygrzewają się w ciepłym słońcu. Poza tym koniecznie trzeba zobaczyć ruiny zamku wzniesionego przez Kazimierza Wielkiego i wstąpić do kościoła św. Jana Chrzciciela, którego historia sięga XIV wieku. * Uwaga, Lanckorona, choć zawsze miasteczko – nie ma już praw miejskich. Gdzie warto spać? Pensjonat Leśny Ogród – zarezerwuj Ciekawe miejsca blisko: Sanktuarium i dróżki kalwaryjskie w Kalwarii Zebrzydowskiej 4. Świdnica – 2/5/3 Świdnica to największe miasto obok Jeleniej Góry w naszym zestawieniu, w sumie nie pasuje do miana”miasteczka” raczej porządnego miasta. Ale niech będzie wyjątek. To nie tylko ładny i dobrze zachowany rynek, nad którym góruje katedra pod wezwaniem św. Wacława i Stanisława. Świdnica to przede wszystkim znany nie tylko w Polsce, ale także na Świecie (świadczą o tym zagraniczni turyści) protestancki Kościół Pokoju wpisany na listę UNESCO. To jeden z dwóch zachowanych tego typu kościołów w Polsce (jest jeszcze jeden w Jaworze, kolejny był wybudowany w Głogowie lecz nie zachował się do dnia dzisiejszego). Tą perełkę Dolnego Śląska koniecznie trzeba zobaczyć. My będąc tam byliśmy po prostu dumni, że mamy w Polsce tak fantastyczne zabytki! Gdzie warto spać? Apartamenty pod Lwem – zarezerwuj nocleg Ciekawe miejsce blisko: Góra Ślęża 5. Paczków 2/4/3 Choć nie lubimy tego typu określeń (a właściwie porównań), to nie możemy nie wspomnieć, że Paczków bywa (a nawet dość często jest) nazywany „polskim Carcassone”. A dlaczego? Przetrwały tu bowiem świetnie zachowane XIV – wieczne mury obronne (w niektórych fragmentach nawet pierścienie zewnętrzne oraz wewnętrzne obwarowań). Wieże bramne, aż 19 z 24 baszt oraz trójnawowy kościół św. Jana to te elementy paczkowskiego krajobrazu i historii, które stanowią o jego atrakcyjności. Odwiedzając ciocie wiele razy zawsze trafialiśmy na mury obronne. Im młodszym się było – tym odważniej się na nie wspinaliśmy. Ciekawe miejsce blisko: Ruiny pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim 6. Sandomierz – 4/5/3 Ciężko zaryzykować stwierdzenie, że ktoś nie słyszał o tym historycznie ważnym i wybotnie ciekawie położonym nad Wisłą mieście. Dodatkowo rozsławione zostało przez serial „Ojciec Mateusz” i twórczość Zygmunta Miłoszewskiego. Sandomierz to przepiękny rynek, mnóstwo zabytkowych kamienic, a także cenne świątnie (jak na przykład Bazylika Katedralna z XIV wieku z cennymi polichromiami gotyckimi) a także Zamek Kazimierza Wielkiego, czy Dom Jana Długosza. Podobnie jak w przypadku Kazimierza Dolnego, w okolicach Sandomierza można odnaleźć lessowe wąwozy. No i mnóstwo sadów! Gdzie warto spać: Klimatyczny pensjonat Sandomiria – zrezerwuj nocleg Ciekawe miejsce blisko: Góry Pieprzowe, Opatów i podziemia Opatowskie 7. Wiślica – 3/4/4 Historia tego miasteczka mocno łączy się z postacią Kazimierza Wielkiego. W 1347 roku tutaj właśnie ogłosił Statuty Wiślickie. Także jeden z najważniejszych zabytków miasta, bo Kolegiata Narodzenia Najświętszej Marii Panny została wzniesiona z fundacji wspomnianego wcześniej króla. W podziemiach znajdują się fundamenty romańskiej świątyni z IX wieku. Obok znajduje się gotycka kamienica Jana Długosza. Piękne położenie Wiślicy nad rozlewiskami rzeki Nidy i w środku Ponidzia – „polskiej Toskanii”, także stanowi o jej atrakcyjności. Warto wspomnieć także, że Wiślica była miastem aż do 1869 roku, kiedy to utraciła prawa miejskie. Ciekawe miejsce blisko: Grodzisko słowiańskie w Stradowie (przeklęte miejsce!), Pińczów 8. Żarki – 3/3/5 Nie kręćcie nosem. Perełka. To schowane pomiędzy wzgórzami zielonej Jury miasteczko, choć nie imponuje może układem urbanistycznym, zachwyca wielokulturowością i tradycjami. Ogromna społeczność żydowska pozostawiła po sobie synagogę i jeden z większych cmentarzy a na skraju miasteczka, gdzie występuje (tylko!) skromna parterowa małomiasteczkowa architektura stoi unikatowy zespół stodół kamiennych, służących dziś jako plenery filmowe czy miejsce organizacji kupieckich jarmarków, z których Żarki słyną. Przybywa tu na nie nawet 10 tys. ludzi. Sporo z nich dla produktów tradycyjnych. Miasteczko tworzy mały zespół razem z dzielnicą Leśniów, gdzie znajduje się słynne i trzeba przyznać pięknie prezentujące się Sanktuarium Matki Boskiej Leśniowskiej. Ciekawe miejsce blisko: Punkt widokowy na Queście Jurajskiej i ruiny kościoła Św. Mikołaja 9. Biecz – 4/4/4 Pewnie niewielu wie, że jest jednym z najstarszych ośrodków Małopolski – prawa miejskie otrzymał w XIII wieku. Zobaczymy tu między innymi kościół Bożego Ciała a także Klasztor Reformatorów i sporo starych kamienic (Dom Becza, kamienica Barianów). No i najważniejsze – fragmenty średniowiecznych murów miejskich z dwoma basztami, rzecz w Małopolsce wcale nie oczywista. Ktoś nawet nadał mu kiedyś buńczucznie przydomek „polskiego Carcassone” – czyli tak jak Paczków 😉 oraz bardziej adekwatny „Perła Podkarpacia”. Naprawdę fajnie położone miasteczko, z pewnością należy do tych, którzy lubią na stosunkowo małym terenie zobaczyć maksymalnie dużo zabytków. Ciekawe miejsce blisko: Gotycki drewniany kościół w Binarowej 10. Stary Sącz – 5/4/4 Mocno związany z postacią księcia Bolesława Wstydliwego oraz jego żoną świętą Kingą. To nasze rodzinne strony, choć tak „blogowo”, by zrobić porządne zdjęcia to byliśmy tu w sumie niedawno. Co można powiedzieć o Starym Sączu oprócz tego, że ma swojski, galicyjski klimat i chyba jest jednym z najpiękniejszych, najbardziej romantycznych polskich miasteczek, gdzie bloki, wielopiętrowe budynki nie zaburzyły panoramy i krajobrazu kulturowego miasteczka. Panorama od strony Błoni i doliny Popradu jest naprawdę ładna, tak samo jak ze stoków Beskidu Sądeckiego, który okala Sącz. Wspominał o tym Jan Paweł II, który często tu wędrował. Stary Sącz lubią filmowcy, artyści i fotografowie. A Ul. Węgierska to chyba jedna z najpiękniejszych polskich ulic jeśli chodzi o niską, urokliwą architekturę sprzed lat. Ciekawe miejsce blisko: Platforma widokowa „ślimak” w Woli Kroguleckiej, Beskid Sądecki 11. Jarosław – 3/5/3 Posiadacz jednego z najpiękniejszych rynków w Polsce Południowo-wschodniej. I bardzo stary ośrodek. To książe kijowski Jarosław Mądry w IX wieku zbudował w tym miejscu gród obronny i właściwie wszystko wówczas się zaczęło. Jednak to okazałe jarmarki jakie organizowano nad Sanem w wieku XVI i XVII przyniosły Jarosławowi bogactwo i dobrobyt. Wszystko dzięki strategicznemu położeniu na skrzyżowaniu szlaków handlowych. Powstał wtedy między innymi wspaniały ratusz i okazałe kamienice (tzw. kamienice jarosławskie). Wzniesiono tu także obwarowany Klasztor Benedyktynek z kościołem św. Mikołaja i Stanisława Biskupa. Wszystko przetrwało. Łącznie z podziemiami od niedawna udostępnionymi publicznie. Zobaczyć tu można także Synagogę Dużą oraz Małą oraz Cerkiew Przemienienia. To najbardziej wielokulturowe miasto w naszym zestawieniu. Miasto lekko „wisi” na skarpie nad doliną Sanu. Warto odwiedzić je w drodze do Przemyśla czy nawet Lwowa. Ciekawe miejsce blisko: Pałac w Wysocku 12. Nowy Wiśnicz – 3/3/4 fot. Mateusz Nowak – Nowy Wiśnicz to schowane pomiędzy wzgórzami pogórza o tej samej nazwie miasteczko, będące perłą w koronie posiadłości rodu Lubomirskich, które wielokrotnie mijamy w drodze w rodzinne strony. Niestety, gdyby nie pożar w XIX wieku byłoby jeszcze piękniejsze i drewnianą architekturą wyróżniało się w skali całej Polski. Kilka takich budynków zachowało się jednak przy rynku i w bliskim sąsiedztwie. Ponadto wizytówką miasteczka są położone po drugiej stronie dzielącego go na pół jaru, budowle: renesansowy zamek Lubomirskich z czterema doniosłymi wieżami oraz kompleks klasztorny karmelitów przekształcony w więzienie. Wielkim walorem Wiśnicza (podobnie jak Jeleniej Góry i Lanckorony) jest piękne położenie. Ciekawe miejsca blisko: Bochnia i kopalnia soli w Bochni 13. Pszczyna – 2/5/3 Śląska natura nakazuje nam obiektywnie wskazać więcej niż tylko Cieszyn w przypadku pięknych miast. Pszczyna to perła Górnego Śląska z jednym z ładniejszych rynków, zachowaną średniowieczną tkanką miejską ale głównie z powodu unikatowej rzeczy – założenia pałacowo – parkowego, które praktycznie przylega do starówki. Pałac w Pszczynie to jeden z najlepiej zachowanych tego typu miejsc w Polsce, że nie wspomnimy o parku w sąsiedztwie. Dla mieszkańców Śląska wydać się może już nudna jako miejsce wypadów na weekend, ale ludzi z reszty Polski zawsze „wbija w ziemię”. Będąc w aglomeracji trzeba koniecznie przyjechać tu choćby na pół dnia, tym bardziej, że poza pałacem można zajść do skansenu pszczyńskiej wsi, małego pałacyku – Ludwikówki czy nietypowej wieży wodnej, przekształconej na steampunkową restaurację. Ciekawe miejsce blisko: 14. Lipnica Murowana 3/4/3 Kolejne miasteczko, które formalnie straciło prawa miejskie. Ale historia nie kłamie. Centrum Lipnicy to owalny układ przestrzenny (niestety bez murów) i bardzo ładny rynek, pełen uroku starych domów podcieniowych, starego drzewostanu, pamiętającego zabór austriacki. Oprócz rynku, gdzie przy rzeźbie Św. Szymona, stojącego na dużej kolumnie, wiosną stoją słynne lipnickie, wielkanocne palmy, warto odwiedzić oraz absolutny hit na skalę polski – drewniany kościół św. Leonarda z 15 w wraz z starym cmentarzem. Cała miejscowość z uwagi na zakonserwowany po wiekach plan przestrzenny w skali mikro – wpisana została na listę UNESCO. Ciekawe miejce blisko: Nie wiemy 😛 15. Kłodzko – 3/5/4 Może kojarzyć się z gotyckim mostem ozdobionym figurami świętych prowadzącym na przepiękną starówkę, który jest kopią mostu Karola znajdującego się w Pradze. Zresztą Kłodzko to taka nasza, skromna wersja Pragi. Może się także kojarzyć z gotyckim kościołem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny – to najważniejszy i najstarszy sakralny zabytek Kotliny Kłodzkiej oraz śladami wielkiej powodzi z 1997 roku, które przetrwały do dziś na elewacji. Zobaczymy tu jedną z najpiękniejszych rzeźb w Polsce – Madonnę z czyżykiem i sporo wielowiekowej architektury. Nad miastem wznosi się i czuwa Twierdza Kłodzka a pod nim – ciągnie labirynt podziemi, udostępniony do zwiedzania. Gdzie spaliśmy: Ciekawe miejsce blisko: Bardo Śląskie i przełom Nysy Kłodzkiej lub Duszniki Zdrój 16. Kazimierz Dolny – 5/4/4 Gdyby Kazimierz nad Wisłą, zwany też Dolnym, nie znalazł się w zestawieniu – byłoby ono bezcelowe. Kazimierz, choć najbardziej na północ położone miasteczko naszego zestawienia odwiedziliśmy całkiem niedawno. I absolutnie wskoczył do osobistego Top 5 w swojej kategorii. Niestety w tego też powodu czasami przeżywa oblężenie. To królewskie miasto bogaciło się na handlu rzecznym wzdłuż Wisły i jako jedno z nielicznych miejsc w Polsce przypomina sporych rozmiarów osrodek miejski (biorąc pod uwagę wygląd rynku, liczbę renesansowych kamienic i kościołów), pomimo, że tak naprawdę zachował kameralny klimat i wielkość (spacerem można go zwiedzić w dwie czy też trzy godzinki). Kazimierz jest pięknie położony na wiślanej skarpie, ze wzgórza zamkowego, dominującego nad miastem trudno nie zachwycić się miejską panoramą z zachodzącym i odbijającym się w tafli Wisły pomarańczowym słońcem. Nie zapominajmy oczywiście o kilkunastu głębokich lessowych wąwozach w okolicy, które przyciągają na spacery w baśniowej scenerii. Również nocne z pochodniami. Gdzie spać? Zobacz najlepiej oceniane noclegi w Kazimierzu Dolnym Ciekawe miejsce blisko: Ruiny zamku w Janowcu (widać w oddali na zdjęciu) 17. Chęciny – 3/3/4 Dumny a jednocześnie niepozorny przedstawiciel woj. świętokrzyskiego. Nad starym miasteczkiem dominuje piękna bryła zamku, z którego rozciąga się imponująca panorama Gór Świętokrzyskich. Chęciny spodobały się nam już, gdy zerkaliśmy na stare ryciny i fotografie. To było ważne Miasto Królewskie Korony. A to rzut kamieniem z Kielc. Naprawdę warto tu przyjechać, już kilku osobom polecaliśmy a te nie żałowały. Ciekawe miejsce blisko: Jaskinia Raj i skansen w Tokarni 18. Bolków – 3/3/5 Będąc kiedyś na wycieczce szkolnej a później na praktykach z geologii zahaczyliśmy o Bolków. Raz w czasie słynnego „Castle Party”, gdy dumne, książęce miasteczko, aczkolwiek nieco senne, jak większość podobnych w Sudetach „ukoloryzował”y tłumy przebranych w gotyckie stroje fanów mrocznej muzyki. Bolków zamkiem stoi, być może jednym z 10 najpiękniej położonych w Polsce, ale i samo miasto zachowało sporo ciekawej architektury, podcieniowych domów i 13-wiecznych kamienic, pochyły rynek z ratuszem, choć całość nieco przerzedzona przez klocki z czasów powojennych. Jakby do tego dodać mglisty klimat legend o skarbach z czasów II Wojny Światowej – Bolków i okolice może się okazać celem podróży wielu z Was w 2016 roku. Ciekawe miejsce blisko: Rycerska wieś Świny z ruinami zamku z 13 w. 19. Jelenia Góra – 2/4/4 To drugie obok Świdnicy (i drugie z Dolnego Śląska) wcale nie małe ale średniej wielkości miasto w naszym zestawieniu. Ale jest powód – naszym zdaniem jest to najpiękniej położone miasto w Polsce. Amfiteatralnie w Kotlinie o podobnej nazwie i pod Karkonoszami. Jelenia Góra ma pięknie zachowaną i odnowioną starówkę, niestety już bez obwarowań miejskich ale za to z dwoma basztami, z których prezentuje się okazale cała Kotlina, pełna zamków i pałaców. Jelenia Góra to też dzielnica Cieplice-Zdrój z pałacem Schaffgothów i parkiem zdrojowym oraz przepięknej natury ratusz. Gdzie spaliśmy? Hotel Fenix. Ale warunki takie sobie Ciekawe miejsce blisko: Zamek Chojnik, Karpacz 20. Czchów – 4/3/3 fot. Mateusz Nowak – No nazbierało się nam miasteczek w Małopolsce! Aż trzy pozycje leżą blisko siebie, bo z Czchowa jest rzut kamieniem i do Wiśnicza i do Lipnicy Murowanej. To mini-miasteczko w dolinie Dunajca pamięta oczywiście czas traktu handlowego na Węgry, zaczynało swoją karierę jako komora celna a później jako starostwo, kasztelania i miejsce sądów oraz zjazdów szlachty. Dziś oprócz małego runku z domami drewnianymi, centralne usadowioną studnią konieczni trzeba odwiedzić gotycki kościół oraz dominujący nad miastem zamek, z którego ostała się głównie romańska wieża obronna. Okolice Czchowa są bogate w sady jabłoniowe a pomiędzy nimi można odnaleźć przynajmniej kilkanaście drewnianych idyllicznych willi, do których aż chce się uciec. Ciekawe miejsce blisko: Jezioro Czchowskie i Zamek Tropsztyn Srebrna dwudziestka. Pozostałe propozycje i Wasze nominacje: No jak nietrudno się domyślić, nie wszystkie kolejne miasteczka mieliśmy już okazję zobaczyć na własne oczy, co nie przeszkadza, by nasza wiedza turystyczno – krajoznawcza, pomogła nam wytypować (czy też fachowo: zwaloryzować) takie właśnie miejsca. Albo Wasze propozycje. Czekamy również na Wasze typy. Dopiszemy oczywiście! Od zachodu do wschodu: Wleń, Lubomierz, Strzegom, Brzeg, Biała, Byczyna, Toszek, Żywiec, Zator, Sławków, Alwernia, Wieliczka, Pińczów, Opatów, Szydłów, Krasnystaw, Dynów, Jaśliska, Leżajsk, Lesko, Lubartów. A z tych większych: Tarnów, Nowy Sącz, Przemyśl, Bielsko-Biała Najpiękniejsze miasta i miasteczka w Polsce Płd. [Mapa Interaktywna] Źródło zdjęć: 13 – UM Pszczyna; 5, 11, 18 – Kephallonia jest obszarem startowym. Znaleźliśmy tam tylko jedną tabliczkę, i to w Pałacu Odyseusza, na mniejszej wyspie (Ithaka). Ta jest dość łatwa do zdobycia – na widoku, bez paskudnych strażników, którzy mogliby cię powstrzymać przed złapaniem jej. Jest to w zasadzie sposób gry na nauczenie cię, jak te rzeczy działają.

Czy zdarzyło Ci się być na szczycie góry i zastanawiać się na jakie pasmo górskie właśnie patrzysz? Jeśli tak to po przeczytaniu tego wpisu następnym razem będziesz w stanie odpowiedzieć na to pytanie. Gotowy – no to wyruszamy na naszą przygodę z kompasem. Czym jest kompas? Zacznijmy od rzeczy podstawowej, czyli od odpowiedzi na pytanie czym jest kompas. Mówiąc najprościej: kompas to przyrząd służący do wyznaczania kierunków geograficznych. Dzięki niemu szybko i prosto określimy gdzie jest północ. Jeśli zastanawiasz się po co Ci ta wiedza – już tłumaczę. Określenie stron świata jest niezbędne do poprawnego korzystania z mapy. Trzeba bowiem wiedzieć, że mapa i kompas to dwie połówki jednego jabłka – kompas bez mapy na niewiele się zda, ale i korzystanie z samej mapy bez kompasu może być utrudnione. Korzystania z kompasu ma również inne zalety. Dzięki niemu nie zgubisz szlaku, będziesz mógł poruszać się w górach we mgle, no i najważniejsze – poczujesz się jak prawdziwy odkrywca :) Kierunki świata Biorąc do ręki kompas zobaczymy igłę magnetyczną oraz tarczę na której znajdują się litery N- E-S-W, za pomocą których określane są kierunki świata. N (z ang. north ) oznacza północ i jest to azymut 0° E (z ang. east) oznacza wschód i jest to azymut 90° S (z ang. south ) oznacza południe i jest to azymut 180° W (z ang. west) oznacza zachód i jest to azymut 270° Na początku oznaczenia literowe mogą sprawiać problem, dlatego dla łatwiejszego zapamiętania proponuję mały trik. Na Ekranie Siedzi Wrona. Wystarczy zapamiętać to z pozoru pozbawione sensu zdanie i w myślach umiejscowić pierwsze litery poszczególnych słów na tarczy kompasu zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Metoda wypróbowana i sprawdzona w boju :) Praktyka z kompasem Skoro główne kierunki mamy omówione, czas na kierunki pośrednie. Kierunki pośrednie pierwszego stopnia są oznaczone następująco: NE oznacza północny wschód i jest to azymut 45° SE oznacza południowy wschód i jest to azymut 135° SW oznacza południowy zachód i jest to azymut 225° NW oznacza północny zachód i jest to azymut 315° Są jeszcze kierunki pośrednie drugiego i trzeciego stopnia, a pełny zestaw obejmuje 32 kierunki. Na szczęcie do naszych celów ich znajomość nie jest konieczna. Czym jest azymut w kompasie? Pora na azymut czyli kąt pomiędzy kierunkiem północnym a wybranym punktem liczony zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Opis może wydawać się skomplikowany, ale z poniższym rysunkiem powinno być dużo łatwiej. Czym jest azymut Orientowanie mapy Skoro potrafimy już wyznaczyć północ, znamy kierunki i wiemy czym jest azymut to pora sięgnąć po mapę. W pierwszej kolejności powinniśmy przeprowadzić jej orientowanie. Pod tym zawiłym terminem kryje się takie ustawienie mapy, aby kierunki świata wyznaczone przez kompas zgadzały się z kierunkami świata naniesionymi na naszą mapę (zgodnie z przyjętą konwencją północ znajduje się na górze mapy). Oczywiście obracamy mapą, a nie kompasem :) Praktyka z kompasem I teraz możemy sprawdzić jak nazywa się interesujący nas szczyt. Wystarczy, że określimy na jakim azymucie się on znajduje, a następnie przyłożymy kompas do mapy i odczytamy jego nazwę. Prawda, że proste? Kompas a busola Często zdarza się, że jedna osoba korzysta z busoli, a inna z kompasu. Różnica generalnie sprowadza się do budowy i łatwości korzystania w określonych warunkach. Kompas składa się z igły magnetycznej (czyli małego podłużonego magnesu ułożonego na pionowej osi) oraz róży kompasowej (czyli tarczy z podziałką kątową). Busola jest bardziej rozbudowana i posiada dodatkowo wyskalowany obrotowy limbus (obrotowy pierścień z podziałką w stopniach), przyrządy celownicze (muszka i szczerbinka) ułatwiające pomiar kątów przy wyznaczaniu azymutu oraz lusterko, które pozwala na jednoczesne celowanie i kontrolowanie wskazań igły magnetycznej. Przyjmuje się, że kompas jest lepszy do pracy z mapą, a busola do nawigowania. Różne wielkości kompasów Ciekawostki związane z kompasem Z kompasu nie należy korzystać w pobliżu magnesów i ferromagnetyków (żelazo, stal, nikiel) oraz linii energetycznych, bowiem zakłócają one naturalne pole magnetyczne Ziemi, co powoduje przekłamania pomiaru. Należy także pamiętać, że biegun magnetyczny Ziemi nie pokrywa się z biegunem geograficznym. Różnica pomiędzy tymi dwoma biegunami to deklinacja. Na szczęście w przypadku terytorium Polski nie jest ona znaczna i na potrzeby turystyki rekreacyjnej może być pomijana. Na zakończenie mała ciekawostka – jak podaje polski Podręcznik terenoznawstwa dla podoficerów (z 1928 roku) deklinacja dla Warszawy wynosi 3° na zachód (deklinacja jest zmienia w czasie więc obecnie 2020 r. Wynosi ponad 6° na zachód – za zwrócenie uwagi na ten fakt dziękuję Michałowi) – poniżej link do wspomnianej publikacji dla zainteresowanych (str. 162): uwaga duży plik około 37 MB – może się długo ładować PODRECZNIK_TERENOZNAWSTWA_DLA_PODOFICEROW_1928_small Koniecznie dajcie znać czy zdarza Wam się korzystać z kompasu oraz pochwalcie się Waszymi doświadczeniami oraz sprawdzonymi trikami ułatwiającymi orientację w terenie.

t2j7wbvr13.pages.dev/464

t2j7wbvr13.pages.dev/772

t2j7wbvr13.pages.dev/445

t2j7wbvr13.pages.dev/107

t2j7wbvr13.pages.dev/678

t2j7wbvr13.pages.dev/537

t2j7wbvr13.pages.dev/102

t2j7wbvr13.pages.dev/210

t2j7wbvr13.pages.dev/319

t2j7wbvr13.pages.dev/730

t2j7wbvr13.pages.dev/490

t2j7wbvr13.pages.dev/210

t2j7wbvr13.pages.dev/441

t2j7wbvr13.pages.dev/643

t2j7wbvr13.pages.dev/900

gdzie jest północ na mapie polski